Tổ chức Khí tượng Thế giới đã công bố báo cáo Tình trạng Tài nguyên Nước Toàn cầu đầu tiên nhằm đánh giá tác động của biến đổi khí hậu, môi trường và xã hội đối với tài nguyên nước của Trái đất. Mục đích của việc đánh giá hàng năm này là để hỗ trợ giám sát và quản lý các nguồn nước ngọt toàn cầu trong thời đại nhu cầu ngày càng tăng và nguồn cung hạn chế.
Báo cáo đưa ra một cái nhìn tổng quan về dòng chảy của sông, cũng như lũ lụt và hạn hán lớn. Nó cung cấp thông tin chi tiết về các điểm nóng đối với những thay đổi trong kho chứa nước ngọt và nêu bật vai trò quan trọng cũng như tính dễ bị tổn thương của tầng lạnh (tuyết và băng).
Báo cáo cho thấy các khu vực rộng lớn trên toàn cầu đã ghi nhận tình trạng khô hạn hơn so với điều kiện bình thường như thế nào vào năm 2021 - một năm mà lượng mưa bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu và sự kiện La Niña. Khu vực có dòng chảy dưới mức trung bình lớn hơn khoảng hai lần so với khu vực trên mức trung bình, so với trung bình thủy văn 30 năm.
Tổng thư ký WMO, Giáo sư Petteri Taalas cho biết “Tác động của biến đổi khí hậu thường được cảm nhận thông qua nước – hạn hán thường xuyên và dữ dội hơn, lũ lụt nghiêm trọng hơn, lượng mưa theo mùa thất thường hơn và băng tan nhanh hơn – với những tác động theo tầng đối với nền kinh tế, hệ sinh thái và tất cả các khía cạnh của cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Tuy nhiên, chúng ta vẫn chưa có đủ hiểu biết về những thay đổi trong phân phối, số lượng và chất lượng nguồn nước ngọt”.
Giáo sư Taalas cho biết “Báo cáo Tình trạng Tài nguyên Nước Toàn cầu nhằm mục đích lấp đầy lỗ hổng kiến thức đó và cung cấp một cái nhìn tổng quan ngắn gọn về nguồn nước sẵn có ở các khu vực khác nhau trên thế giới. Điều này sẽ cung cấp thông tin cho các khoản đầu tư giảm thiểu và thích ứng khí hậu cũng như chiến dịch của Liên hợp quốc nhằm cung cấp khả năng tiếp cận phổ cập trong 5 năm tới để cảnh báo sớm các mối nguy hiểm như lũ lụt và hạn hán,”
Hiện tại, 3,6 tỷ người phải đối mặt với tình trạng thiếu nước ít nhất một tháng mỗi năm và con số này dự kiến sẽ tăng lên hơn 5 tỷ người vào năm 2050. Từ năm 2001 đến 2018, tổ chức UN-Water đã báo cáo rằng 74% tất cả các thảm họa thiên nhiên đều liên quan đến nước. Hội nghị về biến đổi khí hậu gần đây của Liên Hợp Quốc, COP27, kêu gọi các chính phủ tiếp tục lồng ghép nước vào các nỗ lực thích ứng, nước lần đầu tiên được đề cập trong tài liệu kết quả COP để công nhận tầm quan trọng thiết yếu của nó.
Ấn bản đầu tiên của báo cáo xem xét dòng chảy - khối lượng nước chảy qua kênh sông tại bất kỳ thời điểm nào. Nó cũng đánh giá trữ lượng nước trên mặt đất - tất cả nước trên bề mặt đất và dưới bề mặt và tầng lạnh (nước đóng băng).
Thông tin và các bản đồ đi kèm phần lớn dựa trên dữ liệu được lập mô hình (để đạt được phạm vi bao phủ địa lý tối đa) và thông tin được cảm nhận từ xa từ nhiệm vụ GRACE (Phục hồi Trọng lực và Thí nghiệm Khí hậu) của NASA để dự trữ nước trên mặt đất. Các kết quả được mô hình hóa đã được xác thực dựa trên dữ liệu được quan sát, bất cứ nơi nào có sẵn).
Báo cáo nhấn mạnh việc thiếu dữ liệu thủy văn đã được xác minh có thể truy cập được. Chính sách dữ liệu thống nhất của WMO tìm cách đẩy nhanh tính khả dụng và chia sẻ dữ liệu thủy văn, bao gồm lưu lượng sông và thông tin lưu vực sông xuyên biên giới.
(còn nữa)
Biên dịch: Tạp chí KTTV