Sự cần thiết phải có hành động phối hợp càng được nhấn mạnh khi một loạt thảm họa lũ lụt đang gây ra sự gián đoạn, thương vong và thiệt hại kinh tế to lớn ở nhiều nơi trên thế giới.
Diễn biến ngập lụt tại Congo
Phần lớn các thảm họa đều liên quan đến nước, vì vậy việc quản lý và giám sát nước là trọng tâm của nỗ lực do Tổng thư ký Liên hợp quốc António Guterres khởi xướng nhằm đảm bảo rằng mọi người đều được hưởng Hệ thống cảnh báo sớm vào cuối năm 2027.
Theo WMO, nhiều quốc gia trong số 30 quốc gia được coi là mục tiêu ưu tiên trong hệ thống Cảnh báo sớm cho tất cả mọi người đều phải hứng chịu lũ lụt hoặc hạn hán lớn vào năm 2022. Không một quốc gia nào có hệ thống dữ liệu thủy văn kịp thời và chính xác để hỗ trợ việc ra quyết định và hành động sớm dựa trên báo cáo Tài nguyên Nước Toàn cầu. Mauritius - một trong 30 quốc gia trọng điểm đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi lũ lụt liên quan đến bão nhiệt đới vào ngày 15 tháng 1.
Congo
Lưu vực Congo đang hứng chịu trận lũ lụt tồi tệ nhất trong gần sáu thập kỷ. Lượng mưa cực lớn kể từ tháng 10 năm ngoái đã làm vỡ bờ sông Ubangi - một trong ba con sông lớn chảy vào lưu vực Congo. Tình trạng khẩn cấp về lũ lụt đã được Chính phủ chính thức ban bố vào ngày 29/12.
Văn phòng Điều phối các vấn đề nhân đạo cho biết vào ngày 19 tháng 1 rằng hơn 350.000 người cần hỗ trợ nhân đạo ở Congo, và 9 trong số 12 tỉnh của đất nước vẫn chìm trong nước. Nhiều ngôi làng chỉ có thể đến được bằng thuyền hoặc ca nô và những vùng đất nông nghiệp sản xuất rộng lớn bị ngập lụt.
Tình hình cũng nghiêm trọng không kém ở một số vùng của Cộng hòa Dân chủ Congo. Tiến sĩ Jean Bienvenue Dinga, Giám đốc Cơ quan Thủy văn Quốc gia Congo, cho biết đây là sự kiện đặc biệt nhất kể từ trận lũ lụt thảm khốc tháng 12/1961.
Trong trận lũ lụt năm 1961, lưu lượng đo được là 80.000 mét khối/giây vào lưu vực Congo. Để so sánh, vào ngày 9 tháng 1, tốc độ là 75.000 mét khối mỗi giây. Những trận mưa lớn đặc trưng của tác động El Niño đã được dự báo trong dự báo mùa tháng 10-11-12. Tiến sĩ Dinga, người đã tham dự cuộc họp của Ban Điều phối Thủy văn ở Geneva, cho biết việc thiếu nguồn lực và thiết bị đã cản trở những nỗ lực cứu sinh kế và mạng sống.
“Chúng tôi muốn tăng cường các hệ thống cảnh báo sớm phù hợp với sáng kiến Cảnh báo sớm cho tất cả mọi người. Nhưng vấn đề là thiếu kinh phí. Nếu chúng tôi có kinh phí thì mọi chuyện sẽ khác”, tiến sĩ Dinga nói. Năm 1995 có 80 trạm quan trắc thủy văn. Bây giờ chỉ còn 13 do thiếu kinh phí. Nhiều quốc gia khác đang phải chịu sự suy giảm mạng lưới giám sát thủy văn và giảm dữ liệu quan sát sẵn có.
Ban điều phối thủy văn
Hệ thống quan sát và hiện trạng thủy văn của WMO (HydroSOS), hiện đang được phát triển kỹ thuật và triển khai trong khu vực, nhằm đáp ứng thách thức này. Hệ thống quan sát chu trình thủy văn thế giới, Hệ thống thông tin WMO và Hệ thống dự đoán và xử lý tích hợp WMO cũng cung cấp hỗ trợ.
Tất cả các hoạt động này của WMO đều thuộc trách nhiệm của Ban Điều phối Thủy văn, cơ quan nghiên cứu về thủy văn của WMO. Hội thảo tích hợp hoạt động thủy văn của WMO vào chương trình nghị sự về nước toàn cầu rộng hơn và hoạt động nhằm thúc đẩy tham vọng lâu dài của WMO về nước
Các dịch vụ cảnh báo sớm là các biện pháp thích ứng khí hậu hiệu quả đã được chứng minh, giúp cứu sống nhiều người và mang lại lợi tức đầu tư ít nhất gấp 10 lần. Tuy nhiên, chỉ một nửa số quốc gia có hệ thống cảnh báo sớm với mức độ bao phủ đặc biệt thấp ở các Quốc đảo nhỏ đang phát triển (SIDS), các quốc gia kém phát triển nhất (LDC) và ở Châu Phi.
Sáng kiến Cảnh báo sớm cho mọi người được khởi xướng bởi WMO, Văn phòng Giảm nhẹ Rủi ro Thiên tai của Liên hợp quốc, Liên minh Viễn thông Quốc tế, Liên đoàn Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ quốc tế, với sự hỗ trợ từ hơn 20 cơ quan khác của Liên hợp quốc cũng như rất nhiều tổ chức các bên liên quan, từ các tổ chức tài chính đến tư nhân
Biên dịch: Tạp chí KTTV
Nguồn: https://wmo.int/media/news/wmo-experts-advance-action-water-and-early-warnings