Tại Hội nghị thượng đỉnh Y tế Thế giới ở Berlin, Wellcome đã công bố khoản tài trợ 25 triệu đô la Mỹ cho các hoạt động của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) về tác động của biến đổi khí hậu đối với sức khỏe, với 6 triệu đô la Mỹ bổ sung sẽ được chuyển cho WMO. Khoản tài trợ này sẽ hỗ trợ chương trình khí hậu và sức khỏe chung của WMO với WHO, nhằm đảm bảo rằng ngành y tế có thể tiếp cận và sử dụng dữ liệu khí tượng có thẩm quyền để cung cấp thông tin về sự hiểu biết và ứng phó với các mối đe dọa khí hậu.
Mối liên hệ giữa khí hậu và sức khỏe đô thị
Ngành từ thiện hiện là một nhân tố chính trong lĩnh vực khí hậu và sức khỏe. Cả Wellcome Trust và Rockefeller Foundation đều cam kết tài trợ 100 triệu đô la Mỹ để thử nghiệm và mở rộng các giải pháp khí hậu và sức khỏe tại hội nghị khí hậu COP28 vào tháng 12 năm ngoái.
Bên lề Đại hội đồng Liên hợp quốc vào tháng 9, Rockefeller Foundation đã công bố một báo cáo được WHO và WMO hỗ trợ, kêu gọi đầu tư và hợp tác nhiều hơn giữa khí tượng học và sức khỏe, đặc biệt là ở cấp độ đô thị, nơi dân số dễ bị ảnh hưởng nhất bởi các rủi ro sức khỏe liên quan đến khí hậu. Hơn một nửa dân số thế giới sống ở các khu vực thành thị.
Báo cáo, Hành động khí hậu đô thị-sức khỏe: Một cách tiếp cận mới để bảo vệ sức khỏe trong kỷ nguyên biến đổi khí hậu, xác định những khoảng cách quan trọng trong các phản ứng ở cấp thành phố đối với các mối đe dọa sức khỏe do khí hậu gây ra. Lộ trình ba bước của báo cáo nhằm giúp các thành phố trên khắp thế giới lập kế hoạch hiệu quả hơn và ứng phó với tình trạng khẩn cấp về sức khỏe toàn cầu do biến đổi khí hậu gây ra.
Alan Dangour, Giám đốc Khí hậu và Sức khỏe tại Wellcome, cho biết rằng đầu tư vào khí hậu và sức khỏe phải bao gồm cả lĩnh vực khí tượng và y tế công cộng.
“Nhiệt độ tăng cao, thời tiết khắc nghiệt và các mô hình bệnh tật thay đổi đang gây sức ép lên các hệ thống y tế trên toàn thế giới. Tuy nhiên, mặc dù nhận thức ngày càng tăng, chúng ta vẫn chưa tận dụng hết thông tin và dịch vụ về khí hậu để đưa ra quyết định về sức khỏe”, Trợ lý Tổng thư ký WMO Thomas Asare cho biết tại một cuộc họp được tổ chức trong Hội nghị thượng đỉnh Y tế Thế giới.
“Tại Tổ chức Khí tượng Thế giới, chúng tôi tin rằng một phương pháp tiếp cận liên ngành kết hợp khoa học khí hậu, chính sách y tế và ra quyết định hoạt động là rất quan trọng để vượt qua thách thức này. Quản trị mạnh mẽ, hợp tác hiệu quả và đổi mới là chìa khóa để mở khóa tiềm năng của dữ liệu khí hậu cho các hành động cứu người. Sự xuất sắc trong hoạt động cũng quan trọng không kém. Các hệ thống phải có khả năng mở rộng, hiệu quả và phản ứng với các rủi ro theo thời gian thực”, ông Asare cho biết.
Biến đổi khí hậu được coi là một cảnh báo khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng. Mỗi năm, chỉ riêng nhiệt độ cực cao đã cướp đi sinh mạng của gần nửa triệu người, trong khi các kiểu thời tiết khắc nghiệt đang thúc đẩy các đợt bùng phát của các bệnh như sốt rét, dịch tả và sốt xuất huyết, và không khí ô nhiễm làm gia tăng các bệnh về đường hô hấp, ung thư và chứng mất trí trên toàn thế giới.
Trợ lý Tổng thư ký WMO Thomas Asare tham gia một cuộc thảo luận tại sự kiện Wellcome thuộc Hội nghị thượng đỉnh Y tế Thế giới.
Văn phòng chung về khí hậu và sức khỏe của WMO-WHO
WHO và WMO hợp tác chặt chẽ với nhau để thúc đẩy khoa học và dịch vụ khí hậu và sức khỏe tích hợp nhằm bảo vệ sức khỏe con người tốt hơn khỏi biến đổi khí hậu, thời tiết khắc nghiệt và khí hậu, nước, chất lượng không khí, bức xạ mặt trời và các mối nguy hiểm môi trường khác.
Bằng cách hợp tác, WHO và WMO đang tăng cường, hài hòa hóa và tận dụng các nguồn lực và cơ hội để trao quyền và hỗ trợ các quốc gia thành viên và đối tác thông qua hợp tác liên ngành.
WMO có Kế hoạch thực hiện 2023-2033 để thúc đẩy khoa học và dịch vụ khí hậu, môi trường và sức khỏe nhằm đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng về chuyên môn của mình. Kế hoạch này thúc đẩy cách tiếp cận phối hợp để tạo ra và ứng dụng kiến thức tốt nhất hiện có về khí hậu, thời tiết, ô nhiễm không khí, bức xạ UV, các sự kiện cực đoan và các rủi ro môi trường khác đối với sức khỏe con người.
Báo cáo Tình hình dịch vụ khí hậu vì sức khỏe của WMO được công bố vào năm ngoái, hợp tác với WHO, đã chỉ ra tiềm năng chưa được khai thác đáng kể để ứng dụng khoa học và dịch vụ khí hậu vào quá trình ra quyết định về sức khỏe.
Các dịch vụ khí tượng quốc gia có thể là đối tác tuyến đầu để lập kế hoạch và trở nên kiên cường hơn trước tác động của thời tiết khắc nghiệt và biến đổi khí hậu. Họ cung cấp dữ liệu, thông tin đáng tin cậy và mạnh mẽ, cũng như các cảnh báo sớm có thẩm quyền. Cổng thông tin ClimaHealth là nơi cung cấp thông tin một cửa về khí hậu và sức khỏe.
Quỹ Rockefeller đã hỗ trợ Văn phòng Khí hậu và Sức khỏe chung của WMO-WHO để khám phá các hàng hóa kỹ thuật số toàn cầu cho khí hậu và sức khỏe. Vào tháng 9 năm 2024, Quỹ cùng với WMO và Wellcome Trust đã tập hợp hơn 75 đối tác kỹ thuật để thúc đẩy hành động hướng tới việc phát triển các hệ thống có khả năng mở rộng, đáng tin cậy và có thể tương tác để theo dõi sức khỏe tích hợp dựa trên thông tin về khí hậu. Hội thảo này đã thúc đẩy chương trình nghị sự kỹ thuật và chính sách kéo dài ba năm để sử dụng thông tin về thời tiết và khí hậu cho việc ra quyết định về sức khỏe.
Cần phải nhanh chóng đẩy nhanh việc cung cấp hỗ trợ và hỗ trợ kỹ thuật để mở rộng việc sử dụng các dịch vụ khí hậu có thể ứng phó với “làn sóng thần” nhu cầu về thông tin về khí hậu và thời tiết đến từ các quốc gia nhằm thúc đẩy các chiến lược thích ứng nhằm bảo vệ sức khỏe của các cộng đồng dễ bị tổn thương.
“Với những nguồn lực mới này từ các đối tác từ thiện, chúng tôi hy vọng sẽ thúc đẩy sự chuyển đổi trong ứng dụng khoa học khí hậu từ những thành công tạm thời ở cấp độ dự án sang các giải pháp dựa trên hệ thống hỗ trợ ra quyết định trong chính sách và thực hành y tế ở quy mô lớn”, Joy Shumake-Guillemot, người đứng đầu Chương trình chung về khí hậu và sức khỏe cho biết.
Nắng nóng cực đoan
Một trong những ưu tiên của văn phòng chung WMO-WHO là nắng nóng cực đoan, đây là một trong những rủi ro sức khỏe liên quan đến khí hậu cấp bách nhất. Mối quan ngại đó khiến Tổng thư ký Liên hợp quốc vào tháng 7 đã đưa ra lời kêu gọi hành động về nhiệt độ cực đoan, được WMO, WHO và các cơ quan khác của Liên hợp quốc và Mạng lưới thông tin sức khỏe nhiệt toàn cầu hỗ trợ.
Trong năm qua, các đợt nắng nóng lan rộng, dữ dội và kéo dài đã tấn công các cộng đồng trên mọi châu lục. Ít nhất mười quốc gia đã ghi nhận nhiệt độ trên 50°C ở nhiều địa điểm, với hàng chục địa điểm có nhiệt độ tối đa vào ban ngày trên 40°C và nhiệt độ tối thiểu vào ban đêm cao nguy hiểm.
Người ta tin rằng số người tử vong do nhiệt độ cực đoan được báo cáo không đầy đủ và rất cần có các kế hoạch giám sát và hành động vì sức khỏe do nhiệt độ cao hơn. Theo phân tích của WHO-WMO, chỉ riêng việc mở rộng quy mô toàn cầu của các hệ thống cảnh báo sức khỏe do nhiệt độ cao cho 57 quốc gia đã có khả năng cứu sống gần 100.000 người.
Theo Ủy ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu (IPCC), các thành phố đặc biệt dễ bị tổn thương vì quá trình đô thị hóa làm gia tăng các tác động cục bộ của nhiệt độ cao. Các đợt nắng nóng khắc nghiệt ở các thành phố dự kiến sẽ xảy ra thường xuyên hơn, với mức độ nghiêm trọng của các đợt nắng nóng tăng lên đáng kể. Nhiệt độ cao ở đô thị này, kết hợp với chất lượng không khí bị suy giảm, nguy cơ hỏa hoạn, mất an ninh nguồn nước - khiến hàng triệu người có nguy cơ cao và đặt ra thách thức đối với các hệ thống y tế đô thị. Cư dân thành thị sẽ vẫn phải đối mặt với những rủi ro này một cách nguy hiểm - nếu không có thông tin khí hậu đáng tin cậy để cung cấp thông tin cho công tác bảo vệ dân sự và quy hoạch đô thị.
Tin ngắn: Tạp chí KTTV
Nguồn: https://wmo.int/media/news/greater-investment-climate-services-health-needed-escalating-challenges