Năng lượng tái tạo từ lâu đã trở thành xu hướng chủ đạo và hiện đang kiên nhẫn chờ đợi để bước vào khi nguồn cung cấp nhiên liệu hóa thạch ngày càng trở nên bấp bênh.
Tại Liên minh Châu Âu, năm 2021 chứng kiến năng lượng tái tạo đạt mức ấn tượng 37% tổng sản lượng điện. Năng lượng gió và năng lượng mặt trời đã gánh vác phần lớn sự gia tăng này và năm ngoái, lần đầu tiên hai công nghệ song sinh này đã tạo ra nhiều điện hơn khí đốt. Mức độ tiến bộ mạnh mẽ này cho thấy tiềm năng còn cao hơn nữa.
Bất chấp những sự kiện gần đây, lý do thuyết phục nhất để chúng ta từ bỏ nhiên liệu hóa thạch vẫn là cuộc khủng hoảng khí hậu. Cop27 sẽ cung cấp thời gian để đánh giá những tiến bộ mà các quốc gia đã đạt được cho đến nay trong việc cắt giảm khí thải nhà kính trong thập kỷ quan trọng này đối với hành động khí hậu. Tiến bộ hiện tại về năng lượng gió và mặt trời trong 10 năm qua sẽ làm kinh ngạc những nhà đổi mới sớm của các công nghệ sạch này. Nhưng câu hỏi bây giờ chuyển sang làm thế nào chúng ta có thể mở rộng quy mô hơn nữa và nhanh hơn để đáp ứng các mục tiêu khí hậu của chúng ta.
Gió ngoài khơi nổi bật như một công nghệ có thể đáp ứng nhu cầu của chúng ta về năng lượng sạch mới, xây dựng nhanh và quy mô lớn. Các nhà phân tích năng lượng BNEF ước tính rằng công suất gió ngoài khơi toàn cầu có thể đạt 286 gigawatt vào năm 2030, tăng từ 52 gigawatt vào năm 2021. Đây là mức tăng gần gấp sáu lần trong vòng một thập kỷ, một con số đáng kinh ngạc có thể cung cấp năng lượng sạch cho hàng triệu hộ gia đình. Nhưng xây dựng một lượng lớn năng lượng tái tạo như vậy không phải là nhiệm vụ dễ dàng. Nó sẽ đòi hỏi mức đầu tư cao, ý chí chính trị mạnh mẽ và cam kết bền vững.
Người khổng lồ về năng lượng tái tạo của Đan Mạch có nhiều thập kỷ kinh nghiệm trong lĩnh vực này, đã phát triển cả trang trại gió ngoài khơi đầu tiên trên thế giới và lớn nhất thế giới. Các trang trại gió ngoài khơi mới hiện có quy mô và tham vọng rất lớn. Các dự án lớn nhất đòi hỏi phải lắp đặt hàng trăm tua-bin cao gấp đôi Big Ben cách xa biển nhiều dặm. Để chỉ đạo một dự án như vậy từ khi thụ thai cho đến khi ra đời là một nhiệm vụ quan trọng. Để đảm bảo chúng tôi xây dựng đủ chúng trong một khoảng thời gian ngắn đồng nghĩa với việc đơn giản hóa quy trình.
Các ưu tiên của chính phủ và các chính sách năng lượng thường thay đổi bất cứ lúc nào và điều này đương nhiên tạo ra sự không chắc chắn. Điều này cần phải kết thúc. Các dự án năng lượng tái tạo có thể mất nhiều năm để xây dựng sẽ trở nên đắt đỏ và phức tạp hơn do môi trường chính sách không ổn định. Một yếu tố khác chúng ta cần thay đổi là sự phức tạp. Hành trình từ vạch ra các kế hoạch đến xin phép xây dựng có thể mất một khoảng thời gian dài bất thường. Các nhà phát triển phải trải qua các cấp độ đánh giá khác nhau, từ lựa chọn địa điểm đến chuỗi cung ứng. Nhưng các chính phủ quốc gia nên hướng tới việc làm cho quá trình này dễ dàng hơn, rõ ràng hơn và minh bạch hơn.
Mối quan tâm khác trong quá trình gấp rút xây dựng công suất năng lượng tái tạo mới là tác động có thể xảy ra đối với tự nhiên. Bỏ qua mối quan tâm này sẽ đi ngược lại với việc quan tâm đến hành tinh này. Benj Sykes, Trưởng phòng Môi trường, tại Anh, đã nhận xét vào đầu năm nay rằng: “Chúng tôi biết rằng khủng hoảng khí hậu là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với đa dạng sinh học của chúng tôi và vì vậy chúng tôi phải bắt đầu thực hiện các dự án hữu hình sẽ giúp khôi phục tự nhiên." Do đó, hiện họ đặt mục tiêu mang lại 'tác động đa dạng sinh học tích cực ròng' đối với tất cả các dự án mà họ thực hiện từ năm 2030 trở đi.
Các doanh nghiệp cũng cần lưu ý đến nền kinh tế tuần hoàn khi họ xây dựng các dự án tái tạo. Một điều đáng vui mừng ở đây là thấy ngành công nghiệp đang nghiên cứu các cánh tuabin gió có thể tái chế; sử dụng vật liệu tái chế trong quá trình sản xuất; và khám phá cách sử dụng thép phế liệu từ các dự án cũ cho các trang trại gió mới. Nhưng một tác động tích cực đòi hỏi chúng ta phải đi xa hơn. Mọi thứ đi vào lòng đất cần phải có thể tái chế 100% và bản thân mặt đất cần được khôi phục 100% khi một dự án kết thúc vòng đời của nó.
Bầu trời thực sự là giới hạn cho năng lượng tái tạo. Đối với tất cả những tiến bộ mà chúng tôi đã đạt được, vẫn còn những tiềm năng to lớn chưa được khai thác trong các công nghệ này. Chúng ta nên đặt mục tiêu trở nên táo bạo và tham vọng nhất có thể.
Biên dịch: Tạp chí KTTV