“Chúng ta cần một Tổ chức Khí tượng Thế giới mạnh mẽ. Chúng tôi cần các dịch vụ khí tượng ở cấp quốc gia cũng phải mạnh. Họ là xương sống của WMO. Chúng tôi cần họ cung cấp thông tin đáng tin cậy về khí hậu và cảnh báo người dân về các hiểm họa tự nhiên,” Tổng thống Thụy Sĩ Alain Berset phát biểu khai mạc.
Sáng kiến Cảnh báo sớm cho tất cả là một trong những ưu tiên chiến lược hàng đầu tại Quốc hội, cơ quan ra quyết định hàng đầu của WMO. Cơ quan gồm 193 thành viên này cũng sẽ xem xét một loạt các nghị quyết khác để cải thiện việc cung cấp dịch vụ, tăng cường quan sát, thúc đẩy nghiên cứu có mục tiêu và phát triển năng lực trong thời đại nhu cầu ngày càng tăng nhanh do biến đổi khí hậu và thời tiết khắc nghiệt hơn.
Năm nay đánh dấu kỷ niệm 150 năm tiền thân của WMO, Tổ chức Khí tượng Quốc tế.
“Nhu cầu về chuyên môn của WMO rõ ràng đang tăng lên và điều đó rất dễ thấy trên toàn thế giới,” Tổng thư ký WMO, Giáo sư Petteri Taalas cho biết.
Số người chết giảm, thiệt hại kinh tế tăng
Thời tiết cực đoan, khí hậu và các sự kiện liên quan đến nước đã gây ra 11.778 thảm họa được báo cáo từ năm 1970 đến năm 2021, với hơn 2 triệu người chết và thiệt hại kinh tế 4,3 nghìn tỷ đô la Mỹ, theo số liệu cập nhật mới được công bố cho Quốc hội.
Thiệt hại kinh tế đã tăng vọt nhưng các cảnh báo sớm được cải thiện và phối hợp quản lý thảm họa đã làm giảm số người thương vong trong nửa thế kỷ qua. Hơn 90% số ca tử vong được báo cáo trên toàn thế giới xảy ra ở các nước đang phát triển, những nước cũng phải chịu chi phí quá cao so với quy mô nền kinh tế của họ.
Hệ thống cảnh báo sớm là một biện pháp thích ứng với khí hậu đã được chứng minh, hiệu quả và khả thi, giúp cứu mạng sống và mang lại ít nhất gấp mười lần lợi tức đầu tư. Bên cạnh đó, Văn phòng Giảm thiểu Rủi ro Thiên tai (UNDRR) của Liên hợp quốc gần đây và WMO Global Status of Early Warning Systems: Target G report, nhấn mạnh rằng chỉ một nửa số quốc gia có hệ thống cảnh báo sớm với phạm vi bao phủ đặc biệt thấp ở các quốc đảo nhỏ đang phát triển (SIDS), Các nước kém phát triển nhất (LDCs) và ở Châu Phi.
“Việc đưa ra các Cảnh báo Sớm cho Tất cả đã quá hạn từ lâu. Đó là khả năng chỉ có một lần trong thế hệ để tạo sự khác biệt cho cuộc sống của những người dễ bị tổn thương nhất. Hãy để chúng tôi thành công,” Trợ lý Tổng thư ký Hành động Khí hậu, Selwin Hart cho biết.
Đẩy nhanh tiến độ thực hiện
Sự kiện cấp cao nhằm mục đích nâng cao nhận thức giữa các Thành viên WMO và thống nhất các nỗ lực để đẩy nhanh việc thực hiện Cảnh báo sớm cho tất cả mọi người trong nước, cũng như mở rộng quy mô hỗ trợ tài chính. Người đứng đầu các cơ quan của Liên hợp quốc, các đối tác phát triển, bộ trưởng từ các quốc gia mục tiêu và các nhà tài trợ đã thống nhất ủng hộ sáng kiến này.
WMO và Văn phòng Liên Hợp Quốc về Giảm nhẹ Rủi ro Thiên tai (UNDRR) đang dẫn đầu sáng kiến Cảnh báo sớm cho mọi người, cùng với Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU) và Liên đoàn Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ Quốc tế (IFRC). Những tháng tới sẽ chứng kiến hành động phối hợp tăng cường, ban đầu ở 30 quốc gia đặc biệt có nguy cơ, bao gồm các quốc đảo nhỏ đang phát triển và các quốc gia kém phát triển nhất. Các quốc gia khác dự kiến sẽ được thêm vào vì công việc quan trọng này với các đối tác tập hợp tốc độ, quy mô và nguồn lực.
Early Warnings for All là một cơ hội và thách thức lớn đối với chúng tôi. Nó giống như một nhiệm vụ lên mặt trăng. Hãy khiến cho sứ mệnh lên mặt trăng này thành công,” Giáo sư Taalas nói. “Sẽ không phải chạy nước rút một trăm mét. Đó sẽ là một cuộc chạy marathon và điều quan trọng là bạn phải nỗ lực vì sự thành công của sáng kiến này,” ông nói.
“Thành công hay thất bại của sáng kiến này sẽ phụ thuộc vào sức mạnh của các mối quan hệ đối tác được hình thành,” Mami Mizutori, Đại diện Đặc biệt của Tổng thư ký về Giảm nhẹ Rủi ro Thiên tai và Trưởng UNDRR cho biết.
Doreen Bogdan-Martin, Tổng thư ký ITU, cho biết trọng tâm của ITU là kết nối dặm cuối để đảm bảo rằng các cảnh báo đến được những người có nguy cơ kịp thời hành động. Cứ 4 người thì có 3 người sở hữu điện thoại di động và đây sẽ là chìa khóa đảm bảo thông báo đến được với mọi người. Giao thức cảnh báo chung đảm bảo rằng tất cả các cảnh báo đều nhất quán và dễ hiểu.
Tổng thư ký IFRC Jagan Chapagain cho biết ước tính có khoảng 200 triệu người mỗi năm sẽ cần hỗ trợ nhân đạo quốc tế vì các thảm họa liên quan đến thời tiết và khí hậu. Ông nói, hành động ở cấp cộng đồng sẽ rất quan trọng để đáp ứng thách thức này.
Cam kết cấp bộ trưởng
Các bộ trưởng từ Curacao, Ethiopia, Mozambique, Madagascar và Niger đều nhấn mạnh tầm quan trọng sống còn của việc cải thiện quan sát và cảnh báo sớm trong việc cứu người. Ví dụ, Mozambique đã và đang huy động vốn để tăng cường mạng lưới khí tượng phù hợp với sáng kiến của quốc gia là có một trạm thời tiết cho mỗi huyện. Một radar mới sẽ được lắp đặt vào năm 2027 và có một đơn vị quản lý lũ lụt và hạn hán mới để dự đoán và lập bản đồ các rủi ro thủy văn.
Các khoản đầu tư đã thu được hiệu quả xứng đáng. Bão Idai năm 2019 khiến 630 người thiệt mạng và thiệt hại kinh tế 3 tỷ USD. Bộ trưởng Giao thông và Truyền thông của Mozambique, Mateus Magala, cho biết bão Freddy vào năm 2023 - một trong những cơn bão nhiệt đới kéo dài nhất được ghi nhận - đã giết chết chưa đến 100 người và gây thiệt hại 176 triệu đô la.
Cộng đồng các nhà tài trợ đã bày tỏ cam kết đối với các sáng kiến quan trọng hỗ trợ Cảnh báo sớm cho tất cả mọi người – bao gồm sáng kiến Hệ thống cảnh báo sớm và rủi ro khí hậu (CREWS) và Cơ sở tài chính quan sát có hệ thống (SOFF) nhằm xây dựng khả năng phục hồi và giải quyết khủng hoảng khí hậu.
Xây dựng khả năng phục hồi
Các nước phát triển cam kết giúp đỡ các nước đang phát triển xây dựng khả năng phục hồi và giải quyết khủng hoảng khí hậu. Richard Spinrad, quản trị viên của NOAA cho biết: “Chúng tôi sẽ tiếp tục đầu tư vào việc quan sát khí hậu và phát triển các công cụ cũng như sản phẩm để tất cả cộng đồng trong và ngoài nước đều có thể tiếp cận với các sản phẩm cảnh báo sớm hiệu quả.
Quỹ Khí hậu Xanh, đã đầu tư 12 tỷ đô la Mỹ vào danh mục 216 dự án, tìm cách nhắm mục tiêu một nửa khoản đầu tư thích ứng của chúng tôi tới các Quốc gia kém phát triển nhất, SIDS và các quốc gia châu Phi.
Đối với CREWS, nó đã đầu tư 650 triệu USD. Thêm tám dự án cảnh báo sớm đang hướng tới các cuộc họp của Hội đồng quản trị GCF trong năm 2023. Những dự án mới này giải quyết các ưu tiên cảnh báo sớm trên 24 quốc gia và sẽ nhận được hơn 203 triệu đô la Mỹ.
Henry Gonzalez của Quỹ Khí hậu Xanh cho biết, để mở rộng quy mô tài chính, điều cần thiết là sáng kiến Cảnh báo sớm cho tất cả phải tận dụng phạm vi rộng nhất của các nhà tài trợ và các công cụ tài chính sáng tạo để hỗ trợ các khoản đầu tư bền vững và nâng cao vai trò của khu vực tư nhân. Đại sứ UAE cho biết Cảnh báo sớm cho tất cả sẽ là một trong những sáng kiến quan trọng được trình bày tại COP28 ở Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất.
Biên dịch: Tạp chí KTTV
Nguồn: https://public.wmo.int/en/media/news/world-meteorological-congress-opens-quadrennial-session