Sự nóng lên toàn cầu đang làm cho thời tiết nóng nguy hiểm trở nên phổ biến hơn và khắc nghiệt hơn ở mọi châu lục. Một nghiên cứu mới của các nhà nghiên cứu ở Anh áp dụng một cách tiếp cận độc đáo để xác định những nơi có nguy cơ cao nhất. Các cộng đồng có thể bị ảnh hưởng vì nhiều lý do: vì những người nghèo hơn không có điều hòa, vì công nhân không có nhiều lựa chọn ngoài việc làm việc ngoài trời. Nghiên cứu mới tập trung vào một lý do đơn giản khiến các xã hội có thể đặc biệt dễ bị tổn thương trước một đợt nắng nóng cực độ: bởi vì họ chưa từng trải qua đợt nắng nóng nào trước đây.
.jpg)
Nước sông Gia Lăng ở Trùng Khánh, Trung Quốc đang rút dần trong một đợt nắng nóng vào tháng 8 năm ngoái.
Ảnh: Mark Schiefelbein / Associated Press
Cho dù đó là nắng nóng, lũ lụt hay dịch bệnh, người dân thường được trang bị để chỉ đối phó với thảm họa nghiêm trọng nhất mà họ đã trải qua gần đây. Dann Mitchell, nhà khoa học khí hậu tại Đại học Bristol ở Anh và là tác giả của nghiên cứu cho biết, ngay sau thảm họa, người dân và các nhà hoạch định chính sách nhận thức rất rõ về những rủi ro và cách ứng phó. “Và sau đó, khi năm tháng trôi qua, bạn gần như quên đi và không còn bận tâm nữa,” anh ấy nói.
Tiến sĩ Mitchell và các đồng nghiệp của ông đã xem xét nhiệt độ tối đa hàng ngày trên khắp thế giới từ năm 1959 đến năm 2021. Họ phát hiện ra rằng các khu vực chiếm 31% diện tích bề mặt Trái đất trải qua sức nóng bất thường, điều đó không nên xảy ra. Nghiên cứu lập luận rằng những nơi này hiện đã được chuẩn bị ở một mức độ nào đó cho những đợt nắng nóng nghiêm trọng trong tương lai.
Nhưng vẫn còn nhiều khu vực chưa trải qua cái nóng khắc nghiệt như vậy. Theo nghiên cứu, những nơi này bao gồm những nơi phát triển kinh tế như Đức, Hà Lan, Bỉ và Luxembourg, cộng với khu vực của Trung Quốc xung quanh Bắc Kinh. Nhưng chúng cũng bao gồm các quốc gia đang phát triển như Afghanistan, Guatemala, Honduras và Papua New Guinea, những quốc gia có nhiều khả năng thiếu nguồn lực để đảm bảo an toàn cho người dân. Các khu vực khác có nguy cơ đặc biệt bao gồm vùng viễn đông nước Nga, tây bắc Argentina và một phần đông bắc Australia.
Tại sao điều này lại quan trọng
Vào năm 2021, một đợt nắng nóng ở Tây Bắc Thái Bình Dương đã phá vỡ các kỷ lục địa phương với mức chênh lệch đáng kinh ngạc. Hàng trăm người ở Washington và Oregon có thể đã thiệt mạng vì nắng nóng, mùa màng kém phát triển. Cháy rừng thiêu rụi ngôi làng Lytton, British Columbia. Nghiên cứu mới cho thấy những đợt nắng nóng nằm ngoài phạm vi thống kê hợp lý đã xảy ra trên khắp thế giới trong suốt vài thập kỷ qua. Điều này cho thấy chúng có thể xảy ra một lần nữa, ở bất cứ đâu, mặc dù không phải tất cả chúng đều khác thường như vụ Tây Bắc Thái Bình Dương gần đây.
Khi hành tinh ấm lên, phạm vi nhiệt độ có thể có mà nhiều nơi có thể trải qua đang tăng lên. Sóng nhiệt từng được coi là bất thường đang trở nên dễ xảy ra hơn.
Nhưng thời tiết luôn thay đổi rất nhiều, và những sự kiện đặc biệt nhất là những sự kiện mà theo định nghĩa, mọi người không thường xuyên trải qua. Karen A. McKinnon, trợ lý giáo sư thống kê và môi trường tại Đại học California, Los Angeles, cho biết các xã hội nên tiếp tục chuẩn bị ứng phó về tất cả các điều kiện khí hậu cực đoan có thể xảy ra.
Bức tranh toàn cảnh
Nghiên cứu chỉ xem xét nhiệt độ tối đa, đây không phải là yếu tố duy nhất có thể khiến sóng nhiệt trở nên tàn khốc. Độ ẩm cũng rất quan trọng, cũng như nhiệt độ ngột ngạt qua đêm, loại bỏ cơ hội để mọi người hạ nhiệt khỏi điều kiện ngột ngạt vào ban ngày.
Nhìn chung, giải pháp giảm nhiệt - chẳng hạn như hình thức cây xanh hoặc không gian có điều hòa nhiệt độ - ít được người nghèo tiếp cận hơn so với người giàu.
Ngay cả ở những nơi đã trải qua những đợt nắng nóng kỷ lục, nhiều cư dân vẫn có thể không chuẩn bị cho những điều kiện khắc nghiệt trong tương lai vì điều kiện trung bình phần lớn vẫn ở mức ôn hòa. Trong nghiên cứu được công bố vào năm ngoái, Tiến sĩ McKinnon đã chỉ ra rằng, ở Tây Bắc Thái Bình Dương, nhiệt độ rất cao vào mùa hè xảy ra thường xuyên hơn so với dự kiến do khí hậu ôn hoà của khu vực.
Biên dịch: Tạp chí KTTV
https://www.nytimes.com/2023/04/25/climate/extreme-heat-waves.html
.png)
.png)
.jpg)
