Thiệt hại kinh tế đã tăng nhanh nhưng các cảnh báo sớm được cải thiện và phối hợp quản lý thảm họa đã làm giảm số người thương vong trong nửa thế kỷ qua. Hơn 90% số ca tử vong được báo cáo trên toàn thế giới xảy ra ở các nước đang phát triển. Chỉ riêng Hoa Kỳ đã gánh chịu 1,7 nghìn tỷ đô la Mỹ, chiếm 39% thiệt hại kinh tế trên toàn thế giới trong 51 năm. Nhưng các quốc gia kém phát triển nhất và các quốc đảo nhỏ đang phát triển phải chịu chi phí cao hơn rất nhiều so với quy mô nền kinh tế của họ.
WMO đã công bố những phát hiện mới cho Đại hội Khí tượng Thế giới bốn năm một lần, khai mạc vào ngày 22 tháng 5 với một cuộc đối thoại cấp cao về việc tăng tốc và mở rộng hành động để đảm bảo rằng các dịch vụ cảnh báo sớm đến được với mọi người trên Trái đất vào cuối năm 2027.
Sáng kiến Cảnh báo sớm cho tất cả của Liên Hợp Quốc là một trong những ưu tiên chiến lược hàng đầu do được Đại hội Khí tượng Thế giới, cơ quan ra quyết định hàng đầu của WMO, thông qua. Phiên họp cấp cao sẽ được khai mạc bởi Tổng thống Thụy Sĩ Alain Berset và tập hợp các đại diện hàng đầu của các cơ quan Liên hợp quốc, ngân hàng phát triển, chính phủ và các cơ quan khí tượng thủy văn quốc gia chịu trách nhiệm đưa ra các cảnh báo sớm.
Tổng thư ký WMO, Giáo sư Petteri Taalas cho biết: “Những cộng đồng dễ bị tổn thương nhất không may phải gánh chịu gánh nặng của thời tiết, khí hậu và các hiểm họa liên quan đến nước. “Cơn bão xoáy cực kỳ nghiêm trọng Mocha là minh chứng cho điều này. Nó gây ra sự tàn phá trên diện rộng ở Myanmar và Bangladesh, ảnh hưởng đến những người nghèo nhất trong số những người nghèo. Trong quá khứ, cả Myanmar và Bangladesh đều phải hứng chịu số người chết lên tới hàng chục, thậm chí hàng trăm nghìn người. Nhờ những cảnh báo sớm và quản lý thảm họa, tỷ lệ tử vong thảm khốc này giờ đây đã trở thành lịch sử và cảnh báo sớm sẽ cứu mạng sống.”
WMO đã biên soạn các số liệu như một bản cập nhật cho Atlas về Tử vong và Thiệt hại Kinh tế do Thời tiết, Khí hậu và Nước cực đoan, ban đầu bao gồm giai đoạn 50 năm 1970-2019, dựa trên Trung tâm Nghiên cứu Dịch tễ học về Thảm họa (CRED) Khẩn cấp Cơ sở dữ liệu sự kiện (EM-DAT). Các trường hợp tử vong được ghi nhận cho năm 2020 và 2021 (tổng cộng 22 608 trường hợp tử vong) cho thấy tỷ lệ tử vong tiếp tục giảm so với mức trung bình hàng năm của thập kỷ trước. Thiệt hại kinh tế gia tăng – hầu hết là do loại bão.
Những nội dung chính của báo cáo:
Hơn 60% thiệt hại kinh tế do các thảm họa liên quan đến thời tiết, khí hậu và nước đã được báo cáo cho các nền kinh tế phát triển. Tuy nhiên, thiệt hại kinh tế tương đương dưới 0,1% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) ở các nền kinh tế tương ứng trong hơn 4/5 các thảm họa này.
Ở các nước kém phát triển nhất, 7% các thảm họa gây thiệt hại kinh tế được báo cáo có tác động tương đương với hơn 5% GDP tương ứng, với một số thảm họa gây thiệt hại kinh tế lên tới gần 30%.
Ở các quốc đảo nhỏ đang phát triển, 20% thiên tai với thiệt hại kinh tế được báo cáo dẫn đến tác động tương đương hơn 5% GDP tương ứng, với một số thiên tai gây thiệt hại kinh tế trên 100%.
Thống kê thiệt hại tại các khu vực
Châu Phi: Ở Châu Phi, 1.839 thảm họa do thời tiết, khí hậu và nước cực đoan đã được báo cáo từ năm 1970 đến năm 2021. Chúng gây ra 733.585 ca tử vong và thiệt hại kinh tế 43 tỷ USD. Hạn hán chiếm 95% số ca tử vong được báo cáo. Xoáy thuận nhiệt đới Idai vào tháng 3 năm 2019 là sự kiện tốn kém nhất xảy ra ở Châu Phi (2,1 tỷ USD)
Châu Á: Có 3.612 thảm họa do thời tiết, khí hậu và nước cực đoan đã được báo cáo, với 984.263 người chết và thiệt hại kinh tế 1,4 nghìn tỷ đô la Mỹ. Từ năm 1970 đến năm 2021, châu Á chiếm 47% tổng số ca tử vong được báo cáo trên toàn thế giới, trong đó xoáy thuận nhiệt đới là nguyên nhân hàng đầu gây ra các ca tử vong được báo cáo. Bão nhiệt đới Nargis năm 2008 đã khiến 138.366 người thiệt mạng. Bangladesh có số người chết cao nhất ở châu Á với 520 758 người chết do 281 sự kiện.
Nam Mỹ: Có 943 thảm họa do thời tiết, khí hậu và nước cực đoan được báo cáo ở Nam Mỹ, với lũ lụt chiếm 61% trong số này. Chúng đã khiến 58.484 người chết và thiệt hại kinh tế 115,2 tỷ đô la Mỹ.
Bắc Mỹ, Trung Mỹ và Ca-ri-bê: Một báo cáo năm 2107 liên quan đến thời tiết, khí hậu và nước dẫn đến 77.454 ca tử vong và thiệt hại kinh tế 2,0 nghìn tỷ đô la Mỹ.
Từ năm 1970 đến năm 2021, khu vực này chiếm 46% thiệt hại kinh tế được báo cáo trên toàn thế giới. Chỉ riêng Hoa Kỳ đã gánh chịu 1,7 nghìn tỷ đô la Mỹ, chiếm 39% thiệt hại trên toàn thế giới trong 51 năm. Hầu hết các thiệt hại kinh tế được báo cáo là do các thảm họa liên quan đến bão, và cụ thể hơn là do các cơn bão nhiệt đới.
Tây Nam Thái Bình Dương: Có 1.493 thảm họa do thời tiết, khí hậu và nguồn nước cực đoan đã được báo cáo ở Tây Nam Thái Bình Dương. Chúng đã khiến 66 951 người chết và thiệt hại kinh tế 185,8 tỷ đô la Mỹ. Bão nhiệt đới là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong.
Châu Âu: Có 1.784 thiên tai làm 166.492 người chết và thiệt hại kinh tế 562,0 tỷ USD. Từ năm 1970 đến năm 2021, châu Âu chiếm 8% số ca tử vong được báo cáo trên toàn thế giới.
Nhiệt độ khắc nghiệt là nguyên nhân hàng đầu gây ra cái chết được báo cáo và lũ lụt là nguyên nhân hàng đầu gây thiệt hại kinh tế.
Cảnh báo sớm cho tất cả
Tổng thư ký LHQ António Guterres muốn đảm bảo mọi người trên Trái đất đều được bảo vệ bởi các hệ thống cảnh báo sớm vào cuối năm 2027. Đây là một biện pháp thích ứng khí hậu hiệu quả đã được chứng minh, giúp cứu sống nhiều người và mang lại lợi tức đầu tư ít nhất gấp 10 lần. Tuy nhiên, chỉ một nửa số quốc gia có hệ thống cảnh báo sớm với phạm vi bao phủ đặc biệt thấp ở các quốc đảo nhỏ đang phát triển (SIDS), các quốc gia kém phát triển nhất (LDC) và ở châu Phi.
Sáng kiến Cảnh báo sớm đã nhận được sự ủng hộ rộng rãi. Nó được dẫn đầu bởi WMO, Văn phòng Liên Hợp Quốc về Giảm thiểu Rủi ro Thiên tai, Liên minh Viễn thông Quốc tế, Liên đoàn Chữ thập đỏ và Trăng lưỡi liềm đỏ Quốc tế, với sự hỗ trợ của hơn 20 cơ quan khác của Liên Hợp Quốc cũng như rất nhiều bên liên quan, từ các tổ chức tài chính cho các khu vực tư nhân. Một nhóm 30 quốc gia đầu tiên đã được xác định để triển khai sáng kiến vào năm 2023.
Biên dịch: Tạp chí KTTV
.png)
.png)
.jpg)
