Một người đàn ông đổ nước lên đầu để hạ nhiệt khi nhiệt độ lên tới 44°C ở Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng 8 năm 2023. Getty Images
Tổ chức Khí tượng Thế giới cảnh báo nhiệt độ toàn cầu vào năm 2024 có thể vượt xa kỷ lục của năm ngoái. Cơ quan thời tiết Liên Hợp Quốc cho biết năm 2023 là năm nóng nhất được ghi nhận với “chênh lệch lớn”, với nhiệt độ trung bình đạt gần 1,5°C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Phân tích của WMO đối với sáu bộ dữ liệu quốc tế cho thấy nhiệt độ trung bình toàn cầu hàng năm vào năm 2023 ấm hơn 1,45°C, với chênh lệch cộng hoặc trừ 0,12°C, so với thời kỳ trước khi con người bắt đầu đốt nhiên liệu hóa thạch.
Nó diễn ra vài ngày sau khi chương trình quan sát Trái đất của EU Copernicus công bố dữ liệu tương tự. Nó cho thấy nhiệt độ trung bình toàn cầu trong suốt cả năm là 14,98°C, vượt qua năm 2016, năm ấm nhất trước đó, “một khoảng cách lớn”. Nhiệt độ cao hơn 1,48°C so với thời kỳ tiền công nghiệp 1850-1900. Các kỷ lục nhiệt độ mới được thiết lập hàng tháng từ tháng 6 đến tháng 12, trong đó tháng 7 và tháng 8 là nóng nhất. “Biến đổi khí hậu là thách thức lớn nhất mà nhân loại phải đối mặt. Nó đang ảnh hưởng đến tất cả chúng ta, đặc biệt là những người dễ bị tổn thương nhất”, giáo sư Celeste Saulo, tổng thư ký WMO cho biết.
“Chúng tôi không thể chờ đợi lâu hơn được nữa. Chúng tôi đã hành động nhưng chúng tôi phải làm nhiều hơn nữa và chúng tôi phải làm điều đó một cách nhanh chóng. Chúng ta phải cắt giảm mạnh mẽ lượng phát thải khí nhà kính và đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang các nguồn năng lượng tái tạo. Sự chuyển dịch từ La Nina hạ nhiệt sang El Nino ấm lên vào giữa năm 2023 thể hiện rõ ở việc nhiệt độ tăng so với năm ngoái. Do El Nino thường có tác động lớn nhất đến nhiệt độ toàn cầu sau khi đạt đỉnh nên năm 2024 có thể còn nóng hơn nữa”, bà nói. Bà cho biết trong khi các hiện tượng El Nino đến và đi từ năm này sang năm khác thì biến đổi khí hậu về lâu dài đang leo thang do các hoạt động của con người. “Cuộc khủng hoảng khí hậu đang làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng bất bình đẳng. Nó ảnh hưởng đến tất cả các khía cạnh của sự phát triển bền vững và làm suy yếu các nỗ lực giải quyết tình trạng nghèo đói, bệnh tật, di dời và suy thoái môi trường”, Giáo sư Saulo, người Argentina đảm nhận chức vụ này vào ngày 1 tháng 1, cho biết.
Kể từ những năm 1980, mỗi thập kỷ đều nóng hơn thập kỷ trước. Và 9 năm qua đều là những năm ấm nhất được ghi nhận, trong đó năm 2016 chứng kiến hiện tượng El Nino mạnh mẽ và năm 2020 là năm nóng nhất. Tổng thư ký LHQ Antonio Guterres cho biết hành động của loài người đang “thiêu đốt trái đất. Năm 2023 chỉ là bản xem trước về tương lai thảm khốc đang chờ đợi nếu chúng ta không hành động ngay bây giờ. Chúng ta phải ứng phó với tình trạng nhiệt độ tăng kỷ lục bằng hành động đột phá”, ông nói. “Chúng ta vẫn có thể tránh được thảm họa khí hậu tồi tệ nhất. Nhưng chỉ khi chúng ta hành động ngay bây giờ với tham vọng cần thiết nhằm hạn chế sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu ở mức 1,5°C và mang lại công bằng về khí hậu.”
2023 được xác nhận là năm nóng kỷ lục
Báo cáo tạm thời về Khí hậu toàn cầu năm 2023 của WMO, được công bố vào ngày 30 tháng 11, cho thấy các kỷ lục đã bị phá vỡ trên nhiều lĩnh vực - từ nồng độ khí nhà kính trong khí quyển, nhiệt độ và quá trình axit hóa đại dương, mực nước biển, phạm vi băng biển và cân bằng khối lượng sông băng. Nhiệt độ bề mặt nước biển đặc biệt cao trong nhiều tháng, được thúc đẩy bởi các đợt nắng nóng ở biển gây thiệt hại, trong khi mức độ băng biển ở Nam Cực là thấp nhất được ghi nhận.
Năm nay cũng được đánh dấu bởi sức nóng cực độ trên đất liền, dẫn đến lượng mưa dữ dội, lũ lụt và các cơn bão nhiệt đới mạnh lên nhanh chóng, để lại dấu vết tàn phá, chết chóc và thiệt hại kinh tế to lớn. WMO sẽ ban hành báo cáo Trạng thái Khí hậu Toàn cầu 2023 cuối cùng vào tháng 3. Điều này sẽ bao gồm các chi tiết về tác động kinh tế xã hội đối với an ninh lương thực, di dời và sức khỏe. Thỏa thuận Paris tìm cách duy trì mức tăng nhiệt độ trung bình toàn cầu ở mức dưới 2°C so với mức tiền công nghiệp, đồng thời theo đuổi các nỗ lực hạn chế mức tăng nhiệt độ ở mức 1,5°C. Hội đồng liên chính phủ về biến đổi khí hậu cho biết các rủi ro liên quan đến khí hậu đối với các hệ thống tự nhiên và con người khi hiện tượng nóng lên toàn cầu ở mức 1,5°C cao hơn hiện nay, nhưng thấp hơn mức 2°C.
Tin biên dịch: Tạp chí KTTV
.png)
.png)
.jpg)
