Những nội dung chính của báo cáo:
Lưu lượng sông trung bình năm 2022 so với trung bình lịch sử giai đoạn 1991–2020
Những thay đổi của thủy văn
Báo cáo cung cấp đánh giá định lượng độc lập và nhất quán trên quy mô toàn cầu về tài nguyên nước ở các lưu vực sông lớn so với mức trung bình dài hạn của các biến số khác nhau như lưu lượng sông, nước ngầm, bốc hơi, độ ẩm đất, dòng chảy vào hồ chứa, v.v.
Vào năm 2022, hơn 50% diện tích lưu vực toàn cầu có sự sai lệch so với điều kiện xả sông bình thường. Điều này tương tự như năm 2021. Hơn 60% hồ chứa nước lớn có dòng chảy vào thấp hơn hoặc bình thường, điều này đặt ra thách thức trong việc cung cấp nước cho tất cả người dùng trong điều kiện khí hậu ngày càng biến đổi.
Trong suốt năm 2022, những bất thường về độ ẩm và bốc hơi của đất lặp lại trong điều kiện xả nước của sông. Ví dụ, châu Âu chứng kiến lượng bốc hơi tăng lên, độ ẩm đất và dòng chảy của sông giảm trong mùa hè do đợt nắng nóng và hạn hán lớn. Điều này không chỉ dẫn đến những thách thức trong nông nghiệp mà còn dẫn đến việc đóng cửa các nhà máy điện do thiếu nước làm mát. Sự chuyển đổi từ La Niña năm 2022 sang El Niño vào năm 2023 có thể sẽ có tác động lớn đến chu trình thủy văn sẽ được phân tích trong báo cáo năm tới.
Tầng lạnh
Cực thứ ba, bao gồm Cao nguyên Tây Tạng, dãy Himalaya, Karakorum, Hindu Kush, Pamirs và dãy núi Tien Shan, rất quan trọng đối với nguồn cung cấp nước cho gần 2 tỷ người. Từ năm 2000 đến 2018, tổng cân bằng khối lượng sông băng giảm hơn 4%, đã có sự giảm đáng kể về lượng tuyết phủ và sự gia tăng lớn về thể tích các hồ băng. Điều này đã tác động đến dòng chảy của sông tại các lưu vực sông Ấn, Amu Darya, Dương Tử và Hoàng Hà, cho thấy ảnh hưởng ngày càng gia tăng của biến đổi khí hậu đối với khu vực.
Vào năm 2022, lớp tuyết phủ trên dãy Alps, vốn rất quan trọng để cung cấp nước cho các con sông lớn như Rhine, Danube, Rhone và Po, vẫn thấp hơn nhiều so với mức trung bình. Dãy Alps ở châu Âu chứng kiến sự mất khối lượng sông băng ở mức độ chưa từng có.
Vùng cận nhiệt đới Andes có lượng tuyết tích tụ mùa đông giảm liên tục kể từ năm 2009, ảnh hưởng đến nguồn cung cấp nước cho các thành phố trên khắp Chile và phía tây Argentina. Mặc dù năm 2022 chứng kiến lượng tuyết rơi trên mức trung bình một chút ở một số khu vực, nhưng các lưu vực sông quan trọng vẫn có điều kiện dưới mức trung bình, đặc biệt là ở phía Argentina, dẫn đến tình trạng hạn chế nước kéo dài ở các trung tâm đô thị đông dân.
Thảm họa liên quan đến nước
Hạn hán nghiêm trọng đã ảnh hưởng đến nhiều khu vực ở châu Âu vào mùa hè năm 2022, đặt ra những thách thức về giao thông ở các con sông như sông Danube và Rhine, đồng thời làm gián đoạn hoạt động sản xuất điện hạt nhân ở Pháp do thiếu nước làm mát. Giao thông đường thủy trên sông Mississippi ở Hoa Kỳ bị ảnh hưởng bởi mực nước cực thấp do hạn hán liên tục ở Hoa Kỳ.
Ở Nam Mỹ, lưu vực sông La Plata tiếp tục phải hứng chịu tình trạng hạn hán kể từ năm 2020. Điều này khiến sản lượng thủy điện giảm đáng kể vào năm 2022 do dòng chảy sông thấp. Có một số trường hợp không có nguồn cung cấp nước ở Paraguay trong năm 2022.
Hạn hán nghiêm trọng ở lưu vực sông Dương Tử ở Trung Quốc dẫn đến lưu lượng sông, dòng chảy vào hồ chứa và độ ẩm của đất thấp hơn nhiều so với mức trung bình. Hạn hán kéo dài đã dẫn đến một cuộc khủng hoảng nhân đạo lớn ở vùng Sừng châu Phi. Ngược lại, lưu vực sông Niger và phần lớn Nam Phi ghi nhận lưu lượng sông trên mức trung bình, có liên quan đến các đợt lũ lụt lớn vào năm 2022.
Một trận lũ lớn tấn công lưu vực sông Indus ở Pakistan, khiến ít nhất 1.700 người thiệt mạng, ảnh hưởng đến 33 triệu người và gây thiệt hại kinh tế ước tính hơn 30 tỷ USD. Một đợt nắng nóng vào đầu năm đã làm tăng lượng nước tan chảy từ các sông băng, làm mực nước sông dâng cao, sau đó dâng cao do lượng mưa gió mùa nghiêm trọng cao hơn gấp đôi mức trung bình vào tháng 7 và tháng 8.
Các sự kiện thủy văn có tác động lớn đáng chú ý trên toàn cầu vào năm 2022; vòng tròn biểu thị các trận lũ lụt (xanh) và hạn hán (đỏ)
Phản hồi của WMO
Báo cáo nhấn mạnh việc thiếu dữ liệu thủy văn đã được xác minh có thể truy cập được. Đặc biệt là Châu Phi, Trung Đông và Châu Á có quá ít dữ liệu quan sát. Nhu cầu cấp thiết về đầu tư vào giám sát và chia sẻ dữ liệu theo Chính sách dữ liệu hợp nhất của WMO. Hệ thống quan sát và hiện trạng thủy văn của WMO (HydroSOS), hiện đang được phát triển, nhằm giải quyết thách thức này.
Phạm vi của báo cáo
Ấn bản năm 2022 của Báo cáo Hiện trạng Tài nguyên Nước Toàn cầu đã đưa ra một số tiến bộ quan trọng. Ấn bản kết hợp các chương mới, với các thành phần bổ sung của chu trình thủy văn: nước ngầm, độ ẩm của đất, sự thoát hơi nước, tuyết và băng, và dòng chảy vào hồ chứa. Dữ liệu cho các thành phần bổ sung này được nhận thông qua việc tích hợp quan sát, dữ liệu viễn thám dựa trên vệ tinh và kết quả đầu ra từ mô phỏng mô hình số.
Số lượng dữ liệu xả thải quan sát được đã tăng lên đáng kể so với năm trước, dữ liệu này được nhận từ hơn 500 trạm. Sau khi kiểm soát chất lượng, con số này đã giảm xuống còn 273 trạm so với 38 trạm được sử dụng trong báo cáo trước đó. Tuy nhiên, việc chia sẻ dữ liệu chỉ giới hạn ở 14 quốc gia, khiến các khu vực như Châu Phi, Trung Đông và Châu Á không được trình bày đầy đủ về dữ liệu quan sát có sẵn.
Độ phân giải không gian của phân tích toàn cầu đã được cải tiến, đạt tổng số 986 lưu vực sông trên toàn cầu.
Đối tác
Báo cáo Hiện trạng Tài nguyên Nước Toàn cầu bao gồm thông tin đầu vào từ một mạng lưới rộng lớn các chuyên gia thủy văn, bao gồm Dịch vụ Khí tượng Thủy văn Quốc gia, Trung tâm Dữ liệu Toàn cầu, các thành viên cộng đồng lập mô hình thủy văn toàn cầu và các tổ chức hỗ trợ như NASA và Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Địa chất Đức (GFZ)
Biên dịch: Tạp chí KTTV
.png)
.png)
.jpg)
