Xu thế nhiệt độ mặt nước biển khu vực trung tâm Thái Bình Dương tiếp tục trong pha lạnh và hiện tượng La Nina còn duy trì từ nay đến khoảng tháng 4 đến tháng 5 năm 2021 với xác suất khoảng 60%, sau đó sẽ chuyển dần sang trạng thái trung tính vào đầu mùa hè năm 2021 và có khả năng duy trì trạng thái trung tính cho đến những tháng đầu năm 2022.
Trong những năm chuyển pha của ENSO, các hiện tượng thời tiết, khí hậu thường có những biến động mạnh nên cần lưu ý đề phòng bão mạnh, có hướng di chuyển phức tạp, mưa lớn cục bộ, các hiện tượng thời tiết nguy hiểm khác trên phạm vi toàn quốc, đặc biệt trong các tháng mùa mưa bão năm 2021.
Nhận định xu thế thiên tai năm 2021
- Bão và ATNĐ:
Dự báo, từ nay đến khoảng tháng 5 năm 2021 ít có khả năng xuất hiện bão và ATNĐ trên Biển Đông; giai đoạn tháng 6 đến tháng 7 năm 2021, bão và ATNĐ có khả năng bắt đầu hoạt động ở vùng biển phía Bắc Biển Đông và gia tăng tần suất trong những tháng tiếp theo, nhiều khả năng sẽ ảnh hưởng đến khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ trong những tháng 8 đến tháng 9 năm 2021 và ảnh hưởng đến các tỉnh Trung và Nam Trung Bộ từ tháng 9 cho đến hết năm 2021. Dự báo số lượng bão, ATNĐ trên khu vực Biển Đông và ảnh hưởng đến nước ta có xu hướng tương đương so với TBNN; nửa đầu mùa (từ tháng 6 đến tháng 9) bão, ATNĐ sẽ tập trung ở khu vực Bắc và Giữa Biển Đông, có khả năng ảnh hưởng đến khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ; vào thời kỳ nửa cuối mùa (từ tháng 9 đến tháng 11) sẽ tập trung ở khu vực Giữa và Nam Biển Đông, ảnh hưởng đến khu vực Bắc Trung Bộ trở vào phía Nam. Đề phòng các cơn bão mạnh, có hướng di chuyển phức tạp và gây gió mạnh trên biển trong các tháng mùa mưa bão năm 2021.
- Nắng nóng:
Khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ nắng nóng không gay gắt và kéo dài như trong năm 2020. Tuy nhiên, vẫn có khả năng sẽ xảy ra nắng nóng cục bộ với nhiệt độ cao nhất trong ngày có thể đạt mức xấp xỉ 41-420C.
- Lượng mưa:
Mùa mưa đến sớm trên khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ, từ khoảng nửa cuối tháng 4 sang nửa đầu tháng 5 năm 2021; mùa mưa ở khu vực này có khả năng kết thúc tương đương so với TBNN (khoảng hết tháng 10 năm 2021).
Tổng lượng mưa 6 tháng đầu năm 2021 có xu hướng xấp xỉ đến thấp hơn TBNN; trong 6 tháng cuối năm 2021 lượng mưa có xu hướng gia tăng trên phạm vi toàn quốc, đặc biệt mưa nhiều hơn so với TBNN ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ vào tháng 7 đến tháng 9 năm 2021 và tháng 10 đến tháng 12 năm 2021 ở Trung và Nam Trung Bộ.
- Xâm nhập mặn:
Mùa khô năm 2020-2021, xâm nhập mặn vùng ĐBSCL ở mức cao hơn TBNN, nhưng không nghiêm trọng như mùa khô năm 2019-2020; xâm nhập mặn gia tăng bắt đầu ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp, dân sinh từ khoảng tháng 01 năm 2021; các đợt xâm nhập mặn cao nhất ở cửa sông Cửu Long tập trung trong tháng 02 và tháng 3 năm 2021; riêng các sông Vàm Cỏ, Cái Lớn vào tháng 3, tháng 4 năm 2021. Từ tháng 5 năm 2021, xâm nhập mặn ở ĐBSCL giảm dần.
- Diễn biến nguồn nước và tình hình lũ, ngập lụt:
Trong các tháng mùa khô, lượng dòng chảy trên phần lớn các sông ở phổ biến ở mức xấp xỉ và thấp hơn TBNN cùng kỳ từ 15-40%, có sông thấp hơn 50%. Nguy cơ xảy ra khô hạn và thiếu nước cục bộ tại các tỉnh Trung Bộ, Tây Nguyên.
Trong mùa lũ năm 2021, đỉnh lũ năm trên các sông chính khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ, Tây Nguyên phổ biến ở mức BĐ1-BĐ2 và trên BĐ2; các sông ở Yên Bái, Ninh Bình, từ Quảng Bình đến Bình Thuận ở mức BĐ2-BĐ3, có sông trên BĐ3. Đỉnh lũ năm ở đầu nguồn sông Cửu Long trên sông Tiền tại Tân Châu và sông Hậu tại Châu Đốc ở mức BĐ1-BĐ2, thấp hơn đỉnh lũ TBNN từ 0,1-0,3m.
Thời kỳ xuất hiện các đợt lũ vừa và lũ lớn khu vực Bắc Bộ có khả năng tập trung nhiều vào nửa cuối mùa lũ. Trên các sông suối nhỏ, vùng thượng lưu các sông khả năng xuất hiện lũ lớn, lũ quét và sạt lở đất; ngập úng tại các thành phố và các khu đô thị tiếp tục có nguy cơ xảy ra do mưa lớn cục bộ trong các tháng mùa lũ.
- Các thiên tai khác:
Trong các tháng chuyển mùa (từ tháng 4 đến tháng 6 năm 2021) đề phòng xuất hiện các hiện tượng thời tiết nguy hiểm như: Dông, sét, lốc, mưa đá trên phạm vi toàn quốc.
Tổng cục KTTV sẽ tiếp tục chỉ đạo các đơn vị dự báo, cảnh báo khí tượng thủy văn, liên tục theo dõi, giám sát, cập nhật hàng ngày trên trang thông tin điện tử của Tổng cục Khí tượng Thủy văn, sớm cung cấp các thông tin dự báo, cảnh báo chi tiết đến các cơ quan chức năng, cơ quan truyền thông và người dân để phòng, tránh.
Tạp chí Khí tượng Thủy văn