Kết quả kiểm tra việc chấp hành các quy định của pháp luật về khí tượng thủy văn năm 2020 tại tỉnh Bắc Kạn

1. Về công tác quản lý nhà nước về khí tượng thủy văn trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn

a) Những kết quả đạt được

Công tác quản lý khí tượng thủy văn của tỉnh luôn được quan tâm và chỉ đạo sát sao của Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân và Ủy ban nhân dân tỉnh, sự phối hợp của các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể; tỉnh Bắc Kạn đã chủ động trong công tác quản lý nhà nước về khí tượng thủy văn phục vụ phòng chống thiên tai trên địa bàn tỉnh, đặc biệt Bắc Kạn là địa phương thường xảy ra những thiên tai nguy hiểm, phức tạp, khó lường. Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Kạn đã ban hành Quyết định số 26/QĐ-UBND ngày 31/8/2017 về việc ban hành Quy chế phối hợp quản lý nhà nước về khí tượng thủy văn và biến đổi khí hậu trên địa bàn tỉnh; đã triển khai xây dựng, ban hành một số văn bản chỉ đạo, điều hành trong công tác cảnh báo, dự báo khí tượng thủy văn phục vụ phòng chống thiên tai và phát triển kinh tế xã hội tại địa phương.

Ủy ban nhân dân tỉnh Bắc Kạn đã chỉ đạo Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh và các đơn vị liên quan tổ chức phổ biến, tuyên truyền và hướng dẫn sâu rộng pháp luật về khí tượng thủy văn thông qua các văn bản chỉ đạo, phóng sự, tin, bài và nhiều hoạt động khác; tổ chức Hội thảo, Mít tinh và các hoạt động khác nhân ngày khí tượng thế giới 23/3 và tại các chương trình dự án về khí tượng thủy văn và biến đổi khí hậu.

Ủy ban nhân dân tỉnh đã quan tâm và chỉ đạo các đơn vị liên quan trong tỉnh phối hợp với các đơn vị khí tượng thủy văn trên địa bàn thực hiện xây dựng hành lang bảo vệ công trình, bố trí quỹ đất cho đầu tư phát triển mới mạng lưới quan trắc khí tượng thủy văn quốc gia theo Quyết định số 90/QĐ-TTg ngày 12/01/2016 của Thủ tướng Chính phủ; chỉ đạo các đơn vị liên quan cung cấp và tổng hợp thông tin khí tượng thủy văn trong niên giám thống kê hàng năm để phục vụ nhu cầu khai thác, sử dụng thông tin dữ liệu khí tượng thủy văn trên địa bàn.

b) Những tồn tại, hạn chế

- Việc triển khai thực hiện quy chế phối hợp quản lý nhà nước về khí tượng thủy văn và biến đổi khí hậu trên địa bàn tỉnh còn bất cập, công tác trao đổi thông tin và phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị, các cấp, các ngành có thời điểm chưa chặt chẽ toàn diện khi có thời tiết đặc biệt xảy ra như sạt lở đất, lũ ống, lũ quét; công tác di dời con người và tài sản ra khỏi khu vực nguy hiểm còn gặp nhiều khó khăn.

- Nguồn nhân lực để thực hiện công tác khí tượng thủy văn và biến đổi khí hậu còn mỏng, thiếu cán bộ có chuyên môn phù hợp.

- Một số chủ công trình phải quan trắc khí tượng thủy văn chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm và nghĩa vụ trong quá trình vận hành các trạm khí tượng thủy văn chuyên dùng.

- Việc khai thác sử dụng thông tin dữ liệu khí tượng thủy văn; thẩm định nguồn gốc tài liệu khí tượng thủy văn đối với các dự án phát triển kinh tế xã hội trên địa bàn tỉnh còn nhiều tồn tại hạn chế, chưa tuân thủ quy định tại Điều 32 Luật khí tượng thủy văn và các văn bản quy phạm pháp luật khác.

- Công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm pháp luật về khí tượng thủy văn chưa được quan tâm đúng mức; chưa đẩy mạnh việc áp dụng chế tài xử lý vi phạm pháp luật khí tượng thủy văn để mang tính răn đe, phòng ngừa vi phạm.

2. Kết quả kiểm tra việc chấp hành các quy định về pháp luật khí tượng thủy văn đối với các chủ công trình phải quan trắc khí tượng thủy văn

Đoàn Kiểm tra đã kiểm tra thực tế tại Ban Quản lý Vườn quốc gia Ba Bể (chủ công trình Vườn quốc gia Ba Bể), qua kiểm tra cho thấy: Vườn quốc gia Ba Bể không tổ chức quan trắc khí tượng thủy văn là chưa thực hiện quy định tại Điều 3 Nghị định số 38/2016/NĐ-CP ngày 15/5/2016 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật khí tượng thuỷ văn quy định đối với công trình phải quan trắc khí tượng thủy văn và Nghị định số 48/2020/NĐ-CP ngày 15/4/2020 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 38/2016/NĐ-CP ngày 15/5/2016 của Chính phủ.

3. Kết quả kiểm tra việc chấp hành các quy định pháp luật về việc khai thác, sử dụng và thẩm định thông tin dữ liệu khí tượng thủy văn

3.1. Đối với dự án công trình giao thông

Đoàn Kiểm tra đã kiểm tra việc khai thác sử dụng thông tin, dữ liệu khí tượng thủy văn của một số dự án đầu tư phát triển kinh tế - xã hội sử dụng vốn ngân sách nhà nước trên địa bàn tỉnh trong lĩnh vực giao thông gồm các Dự án: Dự án xây dựng cầu dân sinh và quản lý tài sản đường bộ địa phương - hợp phần đường; Dự án cải tạo nâng cấp đường tỉnh 258B; Dự án tuyến đường Vũ Loan - Văn Học huyện Na Rì; Dự án mở rộng, nâng cấp đường tỉnh 254. Kết quả kiểm tra như sau:

a) Đối với các dự án (Sở Giao thông vận tải tỉnh Bắc Kạn làm chủ đầu tư): Dự án xây dựng cầu dân sinh và quản lý tài sản đường bộ địa phương - hợp phần đường; Dự án tuyến đường Vũ Loan - Văn Học, huyện Na Rì.

Các dự án trên thuộc loại dự án không phải sử dụng tài liệu khí tượng thủy văn theo Tiêu chuẩn TCVN : 10380 : 2014 của ngành giao thông về thiết kế đường giao thông nông thôn nên không thuộc đối tượng xem xét, đánh giá.

b) Dự án cải tạo nâng cấp đường tỉnh 258B do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông làm chủ đầu tư

- Về việc sử dụng thông tin, dữ liệu khí tượng thủy văn:

Thuyết minh dự án đã thể hiện nội dung tính toán thủy văn cho cầu Bộc Bố với tần suất 4%. Tuy nhiên, chủ đầu tư đã không cung cấp được dữ liệu khí tượng thủy văn sử dụng để tính toán, không xác định được nguồn gốc dữ liệu là chưa thực hiện đúng quy định tại khoản 1, Điều 22 Nghị định số 38/2016/NĐ-CP ngày 15/5/2016 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật khí tượng thủy văn.

- Về công tác thẩm định, thẩm tra, đánh giá nguồn gốc thông tin dữ liệu khí tượng thủy văn:

Dự án do Sở Giao thông vận tải tỉnh Bắc Kạn thẩm định, tại Báo cáo thẩm định dự án số 372/SGTVT-QLĐTXD ngày 03/4/2017 không đề cập đến nội dung thẩm định, thẩm tra, đánh giá nguồn gốc thông tin dữ liệu khí tượng thủy văn là chưa thực hiện đúng quy định tại khoản 2, Điều 29 Nghị định số 38/2016/NĐ-CP ngày 15/5/2016 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật khí tượng thủy văn.

c) Dự án mở rộng, nâng cấp đường tỉnh 254 do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng công trình giao thông tỉnh Bắc Kạn làm chủ đầu tư

- Về việc sử dụng thông tin, dữ liệu khí tượng thủy văn:

Thuyết minh dự án đã thể hiện nội dung tính toán thủy văn cho các giai đoạn lập dự án, thiết kế kỹ thuật, thiết kế bản vẽ thi công; tài liệu khí tượng thủy văn sử dụng tính toán gồm tài liệu mưa của trạm đo mưa Bằng Lãng - Chợ Đồn, tài liệu mực nước của trạm Thủy văn Cầu Phà - Bắc Kạn cập nhật đến năm 2009. Tuy nhiên, Chủ đầu tư và đơn vị tư vấn thiết kế không cung cấp được nguồn gốc, xuất xứ, đơn vị cung cấp tài liệu; chuỗi tài liệu sử dụng thiết kế không có tính cập nhật (dự án được duyệt năm 2017, tài liệu sử dụng tính toán chỉ đến năm 2009) là chưa thực hiện đúng quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều 22 Nghị định số 38/2016/NĐ-CP ngày 15/5/2016 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật khí tượng thủy văn.

- Về công tác thẩm định, thẩm tra, đánh giá nguồn gốc thông tin dữ liệu khí tượng thủy văn:

Dự án do Sở Giao thông vận tải tỉnh Bắc Kạn thẩm định, tại Báo cáo thẩm định dự án số 770a/SGTVT-QLCLCTGT ngày 21 tháng 6 năm 2017 của Sở không đề cập đến nội dung thẩm định, thẩm tra, đánh giá nguồn gốc thông tin dữ liệu khí tượng thủy văn là chưa thực hiện nghiêm túc quy định tại khoản 2 Điều 29 Nghị định số 38/2016/NĐ-CP ngày 15/5/2016 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật khí tượng thủy văn.

3.2. Đối với dự án công trình thủy lợi

Đoàn Kiểm tra đã tiến hành kiểm tra việc khai thác, sử dụng và thẩm định thông tin, dữ liệu khí tượng thủy văn trong quá trình lập dự án, thiết kế các dự án công trình thủy lợi sau: Tiểu Dự án sửa chữa và nâng cao an toàn đập tỉnh Bắc Kạn; Dự án Kè chống xói lở xã Nam Cường, huyện Chợ Đồn, Bắc Kạn; Dự án sửa chữa cấp bách hồ chứa nước Sum Ngược, xã Văn Học, huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn. Kết quả kiểm tra cụ thể như sau:

Cả 3 dự án kiểm tra đều do Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng tỉnh Bắc Kạn thực hiện, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Bắc Kạn thẩm định. Các dự án đều sử dụng thông tin dữ liệu khí tượng thủy văn do một số đơn vị trong ngành khí tượng thủy văn cung cấp, dữ liệu đảm bảo tính cập nhật.

Văn phòng TCKTTV