Báo cáo cho thấy sự cấp bách trong các hành động vì khí hậu

Một bé gái nhìn ra những ngôi nhà ngập nước ở bang Jonglei, Nam Sudan. Lũ lụt đã tàn phá phần lớn khu vực và ước tính hơn 800.000 người dân nước này đã bị ảnh hưởng (Ảnh: Mark Naftalin – UNICEF)

Tổng số những lời kêu gọi hành động vì khí hậu đã tăng hơn gấp đôi kể từ năm 2017 và đang có xu hướng tiếp tục gia tăng trên toàn thế giới, theo một báo cáo mới được Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP) công bố.

Xu hướng chỉ ra rằng những lời kêu gọi và kiên tụng về khí hậu đang trở thành một phần không thể thiếu trong nỗ lực quốc tế thúc đẩy hành động và công lý khí hậu nhiều hơn. Báo cáo kiện tụng khí hậu toàn cầu đánh giá tình trạng năm 2023, dựa trên đánh giá các vụ việc cho đến cuối năm 2022, được biên soạn bởi Trung tâm luật biến đổi khí hậu Sabin tại Đại học Columbia, hợp tác với UNEP trong nghiên cứu. Báo cáo được đưa ra vào đêm trước kỷ niệm một năm ngày Đại hội đồng Liên hợp quốc tuyên bố rằng việc tiếp cận môi trường trong sạch và lành mạnh là quyền của con người.

Inger Andersen, Giám đốc điều hành của UNEP cho biết: “Các chính sách về khí hậu còn kém xa so với những gì cần thiết để giữ nhiệt độ toàn cầu tăng dưới ngưỡng 1,5°C, với các hiện tượng thời tiết cực đoan và nắng nóng thiêu đốt hành tinh của chúng ta. Mọi người đang ngày càng tìm đến tòa án để chống lại khủng hoảng khí hậu, quy trách nhiệm cho các chính phủ và khu vực tư nhân, đồng thời biến việc kiện tụng trở thành một cơ chế chính để đảm bảo hành động vì khí hậu và thúc đẩy công lý về khí hậu.”

Một công cụ để thúc đẩy hành động khí hậu

Báo cáo cho biết, hành động đang được đẩy nhanh và trong năm 2017 “chúng tôi đã báo cáo 884 trường hợp ở 24 khu vực pháp lý và hôm nay trong báo cáo của mình, chúng tôi thấy rằng có hơn 2.180 trường hợp kiện tụng ở 65 khu vực - Andrew Raine, Trưởng bộ phận Biên giới trong Luật Môi trường của UNEP, trong một cuộc phỏng vấn với UN News. Mặc dù Hoa Kỳ vẫn đang dẫn đầu quy trình với 1.522 vụ việc đã được đưa ra tòa án, nhưng tỷ lệ các vụ việc bên ngoài Hoa Kỳ đã tăng từ 26% lên 30% trong 5 năm qua, bao gồm cả sự gia tăng đáng kể ở các nước đang phát triển, nơi có khoảng 17% các trường hợp tranh chấp đã được đưa ra tòa.

Ai đang kiện ai?

Trẻ em, thanh niên, phụ nữ, người già và người dân bản địa đang sử dụng kiện tụng để đảm bảo tiếng nói của họ được lắng nghe và nhu cầu của họ được cân nhắc trong các kế hoạch và quyết định về khí hậu do cả các tổ chức công và khu vực tư nhân đưa ra.

Đáng chú ý, các trường hợp phản đối các dự án phụ thuộc vào khai thác tài nguyên và phá rừng cũng mang lại lợi ích đồng thời trong việc ngăn ngừa ô nhiễm và bảo vệ thiên nhiên và hệ sinh thái. Báo cáo phân loại các vụ kiện khí hậu đang diễn ra thành sáu loại vụ kiện chính, từ các khiếu nại dựa trên quyền con người buộc hành động khí hậu đến tìm kiếm trách nhiệm giải trình của công ty đối với các tác hại của khí hậu và ủng hộ việc tiết lộ nhiều hơn về khí hậu và chấm dứt hành vi tẩy rửa xanh.

Những gì mong đợi

Trong tương lai, các tác giả của báo cáo dự đoán một số xu hướng trong kiện tụng khí hậu toàn cầu. Trong số đó, dự kiến ​​có sự gia tăng các trường hợp do người di cư, và người xin tị nạn buộc phải di dời khỏi nhà của họ, một phần do tác động của biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, khi vụ kiện phát triển, Andrew Raine cảnh báo, phản ứng dữ dội tiềm ẩn từ các bên bị buộc tội là điều có thể xảy ra.

Ông nói: “Điều này có nghĩa là các vụ kiện chống lại các nhà hoạt động khí hậu hoặc các vụ kiện chống lại những người đang tìm cách thực hiện các hành động vì khí hậu,” đồng thời cho biết thêm rằng điều quan trọng là phải theo dõi thêm các báo cáo trong tương lai.

Nguồn: https://news.un.org/en/story/2023/07/1139212

Vụ KHCN và HTQT