Biến đổi khí hậu - Tầng ozone vẫn đang trên đà phục hồi hoàn toàn

Tầng ozone có thể bảo vệ môi trường (R. Kollar).

Bằng chứng mới trong Bản tin Ozone và UV hàng năm của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) được công bố hôm thứ Hai cho thấy bằng chứng mạnh mẽ rằng tầng ozone đang trên đà phục hồi lâu dài.

Việc phát hành Bản tin Ozone và UV trùng với Ngày Ozone Thế giới kỷ niệm việc thực hiện Nghị định thư Montreal và sửa đổi sau đó đối với hiệp ước, được gọi là Thỏa thuận Kigali. Thỏa thuận quốc tế quan trọng đó đã chấm dứt việc sản xuất “các chất làm suy giảm tầng ozone”. Lưu ý rằng tầng ozone đang trên đường phục hồi, Tổng thư ký Liên hợp quốc, António Guterres, cho biết các biện pháp bảo vệ hơn nữa là cần thiết. Tổng thư ký cho biết: “Bản sửa đổi Kigali của Nghị định thư, tập trung vào việc giảm dần hydrofluorocarbons (HFC) - loại khí mạnh làm nóng khí hậu có thể góp phần thúc đẩy các nỗ lực giảm thiểu khí hậu, bảo vệ con người và hành tinh. Và điều đó là cần thiết hơn bao giờ hết, khi các kỷ lục về nhiệt độ tiếp tục bị phá vỡ”.

Phục hồi tầng ozone

Cơ quan thời tiết Liên Hợp Quốc cho biết tầng ozone có thể phục hồi về mức năm 1980 - trước khi có bất kỳ lỗ hổng nào trên tầng ozone xuất hiện - vào khoảng năm 2066 ở Nam Cực nếu các chính sách hiện hành vẫn được duy trì. Điều này cũng có thể dẫn tới sự phục hồi hoàn toàn của lớp này vào năm 2045 ở Bắc Cực và vào năm 2040 ở phần còn lại của thế giới.

Matt Tully, Chủ tịch Nhóm tư vấn khoa học của WMO về bức xạ ôzôn và tia cực tím mặt trời, cho biết Chương trình theo dõi khí quyển toàn cầu (GAW) của tổ chức này liên tục cung cấp hỗ trợ quan trọng cho khoa học ôzôn bằng các phương pháp quan sát, phân tích, mô hình hóa, quản lý dữ liệu và xây dựng năng lực. Ông Tully cho biết: “Điều quan trọng là các quan sát về tầng ozone, các chất làm suy giảm tầng ozone và bức xạ cực tím (UV) phải được duy trì với chất lượng, độ phân giải và phạm vi bao phủ toàn cầu cần thiết để giải thích những thay đổi của tầng ozone trong những thập kỷ tới. Nhiều yếu tố sẽ ảnh hưởng đến sự phục hồi dự kiến ​​của tầng ozone, điều này phải được đo lường và hiểu biết đầy đủ”.

Những phát hiện khác

Bản tin của WMO cũng cung cấp thông tin chi tiết về các chiến lược bảo vệ sức khỏe con người và môi trường khỏi bức xạ cực tím đồng thời tìm hiểu tác động của các kiểu thời tiết và vụ phun trào núi lửa đáng kể đối với lỗ thủng tầng ozone ở Nam Cực vào năm 2023. Họ tuyên bố rằng “tổng giá trị cột ozone vào năm 2023 nằm trong phạm vi quan sát được trong những năm trước và phù hợp với mong đợi, do lượng clo và brom làm suy giảm tầng ozone trong tầng bình lưu đã bắt đầu suy giảm”.

Mặc dù bản tin nêu chi tiết những thay đổi tích cực đối với lỗ thủng tầng ozone ở Nam Cực, nhưng nó phát hiện ra rằng các sự kiện khí quyển có thể có tác động lớn đến cách lỗ thủng tầng ozone phát triển theo chu kỳ. WMO cho biết các nhà khoa học vẫn còn một số lỗ hổng trong việc tìm hiểu những biến đổi này và sẽ tiếp tục theo dõi chặt chẽ tầng ozone để giải thích mọi thay đổi bất ngờ.

Tin vắn: Tạp chí KTTV

Nguồn: https://news.un.org/en/story/2024/09/1154366