Câu 19: Trong thời đại khoa học - công nghệ phát triển mạnh mẽ như hiện nay, có thể vô hiệu hóa các cơn bão từ xa được không?

Nghe qua thì quả là ý tưởng kỳ diệu: Chỉ việc thổi tung các cơn bão nhiệt đới như Rita và Katrina ra khỏi bầu trời trước khi chúng đặt chân lên mặt đất. Song, các nhà khí tượng học cho hay đó chỉ là ước mơ hoang tưởng, và họ đã từ bỏ tham vọng đó nhiều năm trước đây sau hơn 2 thập kỷ nghiên cứu. "Điều đó không khác gì với việc cố di chuyển một chiếc xe hơi bằng ống thổi. Năng lượng tiềm ẩn trong một cơn bão biển mạnh hơn nhiều so với những gì chúng ta có thể tích lũy được", Matthew Kelsch thuộc Trung tâm quốc gia nghiên cứu khí quyển tại Boulder (Mỹ) nhận định.

Chương trình nghiên cứu đánh lệch hướng bão đã được đề ra ngay từ thời Tổng thống Eisenhower, có tên Dự án Stormfury. Trong dự án Stormfury, các nhà khoa học đã rải tinh thể iod bạc lên các cơn bão. Iod bạc - hoá chất đóng vai trò là nhân băng - được rắc lên các đám mây ngay bên ngoài mắt bão. Ý tưởng của họ là một vành mây mới sẽ được hình thành xung quanh nhân của các hạt băng nhân tạo. Vành mây này sẽ làm thay đổi kiểu hình mưa, hình thành nên một mắt bão mới và phá huỷ mắt bão cũ. Cơn bão được điều chỉnh sẽ quay chậm hơn và do đó ít nguy hiểm hơn.

Để việc rắc iod bạc lên mây thành công, các đám mây buộc phải có một lượng đáng kể những hạt nước cực lạnh, song vẫn ở trạng thái lỏng ngay ở nhiệt độ dưới 0⁰C. Giọt nước mưa sẽ hình thành khi các nhân băng nhân tạo và hạt nước cực lạnh kết hợp với nhau. Song, các nhà khoa học nhận thấy những cơn bão nhiệt đới chứa ít giọt nước cực lạnh hơn các đám mây bão thông thường, vì thế việc rắc tinh thể là không đáng tin cậy. Điều này khiến cho người ta không thể xác định được cơn bão giảm cấp là do tự thân nó hay là kết quả can thiệp của con người. Chính vì thế, Dự án Stormfury đã bị ngừng lại vào thập kỷ 1980.

Những giải pháp khác nhằm điều chỉnh bão cũng đã được tính đến, như làm lạnh vùng biển nhiệt đới bằng các khối băng để kiềm chế bão hình thành từ nước nóng bốc hơi trên biển. Một số người còn đề nghị cho nổ một quả bom hạt nhân để xé tan cơn bão. Song, tất cả những giải pháp trên đều không khả thi và cũng không hiệu quả. Chẳng hạn, với đường kính lên 600 kilomét, cần bao nhiêu băng đá mới hoá giải được cơn bão Rita! Hoặc trái bom nào vô hiệu hoá được năng lượng tương đương 50-200 nghìn tỷ watt? Nếu dùng bom nguyên tử để lấn át, thì phải cho nổ một trái bom hạt nhân 10 megaton cứ 20 phút một lần.