Lấy ý kiến sửa đổi quy định về quản lý, sử dụng tài sản hình thành từ các nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng vốn nhà nước

Nghị định số 70/2018/NĐ-CP ngày 15/5/2018 của Chính phủ được ban hành là cơ sở pháp lý quan trọng trong việc thực hiện quản lý, xử lý đối với tài sản công là tài sản được hình thành thông qua việc triển khai thực hiện các nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng vốn nhà nước. Sau hơn 3 năm triển khai thực hiện đã thu được những kết quả ban đầu, song cũng tồn tại một số khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thực hiện Nghị định.

Cụ thể như: Theo quy định tại Điều 1, khoản 5 Điều 4 Nghị định số 70/2018/NĐ-CP thì phạm vi điều chỉnh của Nghị định này áp dụng đối với tài sản hình thành thông qua việc triển khai nhiệm vụ khoa học và công nghệ đạt tiêu chuẩn là tài sản cố định; chưa có quy định xử lý đối với tài sản không đủ điều kiện, tiêu chuẩn là tài sản cố định.

Bên cạnh đó, Luật sửa đổi, bổ sung một số Điều của Luật Sở hữu trí tuệ (Luật số 07/2022/QH15) vừa được Quốc hội thông qua vào ngày 16/6/2022 và sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2023. Theo đó, Luật sửa đổi, bổ sung một số Điều của Luật Sở hữu trí tuệ đã bổ sung quy định về trao quyền đăng kí sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí, giống cây trồng là kết quả của nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng ngân sách nhà nước cho tổ chức chủ trì một cách tự động và không bồi hoàn (Điều 86a). Đồng thời sửa đổi, bổ sung, điểm a khoản 4 Điều 105 của Luật Quản lý, sử dụng tài sản công số 15/2017/QH14 đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật số 64/2020/QH14 như sau: “a) Giao quyền sử dụng hoặc quyền sở hữu cho tổ chức chủ trì thực hiện nhiệm vụ để phát huy kết quả của nhiệm vụ hoặc sử dụng tài sản để thương mại hóa kết quả nghiên cứu và phát triển công nghệ; trừ trường hợp kết quả nhiệm vụ khoa học và công nghệ là sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, thiết kế bố trí, giống cây trồng thì việc giao quyền được thực hiện theo Luật Sở hữu trí tuệ”;

Vì vậy, để đảm bảo phù hợp, thống nhất với quy định nêu trên của Luật sửa đổi, bổ sung một số Điều của Luật Sở hữu trí tuệ cần rà soát lại phạm vi áp dụng của Nghị định số 70/2018/NĐ-CP.

Một bất cập khác là về phân loại tài sản, chưa có quy định rõ tài sản là kết quả của nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng vốn nhà nước xử lý theo quy định tại Nghị định số 70/2018/NĐ-CP là sản phẩm cuối cùng của quá trình nghiên cứu hay cả tài sản là kết quả của cả các giai đoạn trung gian. Ví dụ: Để nghiên cứu quy trình trồng 1 giống cây mới qua nhiều công đoạn, trong đó có công đoạn thực nghiệm trồng trên vườn ươm (có thể sử dụng vườn ươm do tổ chức, cá nhân ngoài nhà nước  tham gia trong quá trình nghiên cứu), kết quả công đoạn này sẽ có 1 cây, nhưng kết quả cuối cùng là Báo cáo quy trình trồng giống cây mới…

Vướng mắc khác liên quan đến bán phần sở hữu của Nhà nước về tài sản trang bị thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ được ngân sách hỗ trợ: Chưa có quy định về việc tổ chức bán tài sản, tổ chức thẩm định giá, tổ chức Hội đồng thẩm định giá (thành phần, phương thức hoạt động, trách nhiệm của Hội đồng).

Bên cạnh đó về xử lý tài sản là kết quả thực hiện nhiệm vụ ngân sách cấp: Qua báo cáo của các Bộ ngành, địa phương và thực tế phát sinh cho thấy, nhiều trường hợp tổ chức, chủ trì thực hiện nhiệm vụ không có nhu cầu được giao tài sản hoặc giao quyền sử dụng tài sản là kết quả thực hiện nhiệm vụ ngân sách cấp mà không có quy định giao tài sản cho đối tượng khác. Trong khi đó, có các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, đơn vị lực lượng vũ trang nhân dân, cơ quan Đảng cộng sản Việt Nam, tổ chức chính trị - xã hội (không phải là tổ chức, cá nhân chủ trì) có nhu cầu nhận giao tài sản để quản lý, sử dụng, khai thác theo pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công.

Sửa đổi cách xử lý tài sản khi kết thúc nhiệm vụ khoa học công nghệ ngân sách cấp

Việc xây dựng Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 70/2018/NĐ-CP nhằm hoàn thiện cơ sở pháp lý, bổ sung các quy định về các vấn đề chưa có quy định điều chỉnh, giải quyết các vướng mắc phát sinh trong thực tiễn để tăng cường công tác quản lý, sử dụng tài sản hình thành thông qua thực hiện nhiệm vụ khoa học công nghệ sử dụng vốn nhà nước.

Dự thảo sửa đổi về nguyên tắc quản lý, sử dụng tài sản được hình thành từ việc triển khai thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng vốn nhà nước. Cụ thể sửa đổi, bổ sung khoản 5 Điều 4 Nghị định số 70/2018/NĐ-CP như sau: “5. Khi kết thúc nhiệm vụ khoa học và công nghệ sử dụng vốn nhà nước hoặc đang trong quá trình thực hiện nhiệm vụ có tài sản hình thành thông qua việc triển khai thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ cần xử lý thì việc xử lý tài sản được xử lý theo quy định tại Nghị định này và pháp luật có liên quan”.

Về xử lý tài sản trang bị khi kết thúc nhiệm vụ khoa học và công nghệ ngân sách cấp, dự thảo sửa đổi lại điểm b khoản 1 Điều 7 Nghị định 70/2018/NĐ-CP cho phù hợp với hình thức đầu tư vốn Nhà nước tại doanh nghiệp theo quy định tại pháp luật về quản lý, sử dụng vốn nhà nước đầu tư vào sản xuất, kinh doanh tại doanh nghiệp. Đồng thời bổ sung đối tượng được giao tài sản cho cơ quan quản lý nhiệm vụ khoa học và công nghệ để quản lý, sử dụng theo quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng tài sản công hoặc để xử lý theo các hình thức như: Điều chuyển, bán, thanh lý.

Về giao tài sản là kết quả của nhiệm vụ khoa học và công nghệ, trường hợp đối với nhiệm vụ khoa học và công nghệ ngân sách cấp, tại khoản 12 Điều 1 dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung quy định tại khoản 1 Điều 22 Nghị định 70/2018/NĐ-CP theo hướng: Bổ sung quy định giao tài sản cho đối tượng thụ hưởng kết quả của nhiệm vụ khoa học và công nghệ được xác định cụ thể tại Quyết định giao nhiệm vụ khoa học và công nghệ của cơ quan, người có thẩm quyền theo quy định của pháp luật về khoa học và công nghệ./.

Vụ KHTC