Mục lục Tạp chí Khí tượng Thủy văn Tháng 3 năm 2011

Đăng ngày: 01-03-2011

Số 603 * Tháng 3 năm 2011

TT	Tên bài và tác giả	Trang
1	THÔNG ĐIỆP CỦA ÔNG BAN – KI – MOON, TỔNG THƯ KÝ LIÊN HIỆP QUỐC NHÂN KỶ NIỆM NGÀY NƯỚC THẾ GIỚI NĂM 2011	1
2	THÔNG ĐIỆP CỦA NGÀI MICHEL JARRAUD, TỔNG THƯ KÝ WMO NHÂN DỊP NGÀY KHÍ TƯỢNG THẾ GIỚI 2011	2
3	DỰ ÁN TĂNG CƯỜNG NĂNG LỰC QUỐC GIA ỨNG PHÓ VỚI BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU TẠI VIỆT NAM, NHẰM GIẢM THIỂU TÁC ĐỘNG VÀ KIỂM SOÁT PHÁT THẢI KHÍ NHÀ KÍNH Văn phòng Ban quản lý dự án Trong khuôn khổ của Chương trình mục tiêu quốc gia ứng phó với Biến đổi khí hậu, Chính phủ đã phê duyệt dự án “Tăng cường năng lực quốc gia ứng phó với Biến đổi khí hậu tại Việt Nam, nhằm giảm thiểu tác động và kiểm soát phát thải khí nhà kính”. Dự án do UNDP tài trợ, Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn chủ trù thực hiện từ năm 2009 - 2012. Văn phòng Dự án xin giới thiệu những nội dung cơ bản của dự án này.	4
4	BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU VÀ THƯƠNG MẠI TRONG BỐI CẢNH NỀN”KINH TẾ XANH” Trần Thục Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Môi trường Bài báo này phân tích sự tương tác lẫn nhau giữa BĐKH và thương mại trong bối cảnh nền “kinh tế xanh”. Trong lĩnh vực đặc thù này, mốt số vấn đề mà các nước, đặc biệt các nước đang phát triển quan tâm là: (1) Sự rò rỉ các –bon theo nghị định thư Kyoto: Với nguy cơ ngành công nghiệp tiêu thụ nhiều năng lượng và phát thải cao sẽ chuyển từ các nước không có các quy đinh chặt chẽ về khí hậu; (2) Sự điều chỉnh biên giới các- bon: Buộc rất nhiều nước đang phát trienr tham gia vào các bản cam kết cứng rắn vè phát thải KNK; (3)Phương pháp tiếp cận dựa trên sản xuất so với phương pháp tiếp cận dựa trên tiêu dùng : Phương pháp tiếp cận dựa trên sản xuất hướng tới tăng cường khả năng tương đồng giữa các nước đang phát triển trong khi giảm sự quan tâm này đến các nước phát triển; (4) Các nước đang phát triển cần quan tâm đến tác động của Quyền ở hữu trí tuệ đối với các sản phẩm và dịch vụ môi trường ; Cần quan tâm đến vấn đề công nghệ và chính sách.	8
5	ĐỀ XUẤT QUY TRÌNH XÁC ĐỊNH DÒNG CHẢY TỐI THIỂU VÀ HƯỚNG TIẾP CẬN DÒNG CHẢY SINH THÁI Ở VIỆT NAM Trần Hồng Thái Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Môi trường Nghiên cứu về dòng chảy môi trường đã được thực hiện ở Việt Nam từ khoảng 10 năm trở lại đây, tuy nhiên, việc nghiên cứu dòng chảy môi trường hiện nay vẫn bị giới hạn về mặt lý thuyết mà vẫn chưa được áp dụng vào thực yieens quản lý. Nhiều việc nghiên cứu và các cơ quan liên quan đã nghiên cuuws về dòng chảy môi trường nhưng những kết quả đó vẫn chưa được ứng dụng rộng rãi đẻ quản lý việc sử dụng tài nguyên nước và điều tiết hồ chứa. Gần đây, vấn đề này đã thu hút sự chú ý đặc biệt của cồng đồng cũng như chính phủ. Vào cuối năm 2008, Việt Nam đã thực hiện một bước đi quan trọng hướng tới mục tiêu phát triển bên vững tài nguyên nước bằng việc ban hành 2 Nghị định liên quan đến dòng chảy môi trường. Sau khi Nghị định 112/2008/NĐ- CP và Nghị định 120/2008/ND- CP được ban hành, một thuật ngữ mới là “dòng chảy tối thiểu” được sư dụng thay cho dòng chảy môi trường trước đây. Những nghị định đó đã đánh dấu một mốc quan trọng trong quản lý môi trường ở Việt Nam nhưng chúng cũng đặt ra một thách thức lớn cho những nhà quản lý tài nguyên nước trong thời gian tới. Do những văn bản pháp lý liên quan đến dòng chảy tối thiểu là rất mới nên cho đến nay chưa có một quy định nào về việc xác định dòng chảy tối thiểu ở nước ta. Bài báo này đề xuất một quy trình xác định dòng chảy tối thiểu như một gợi ý cho công tác quản lý tài nguyên nước ở Việt Nam.	13
6	BƯỚC ĐẦU ĐÁNH GIÁ TÁC ĐỘNG CỦA BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU ĐẾN THIÊN TAI LŨ, LỤT, LŨ QUÉT, VÀ HẠN HÁN Ở VIỆT NAM (PHẦN II) Lê Bắc Huỳnh - Hội bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam Bùi Đức Long - Trung tâm dự báo KTTV Trung ương	20
7	XÂY DỰNG KỊCH BẢN BIẾN ĐỔI KHÍ HẬU CHO CÁC LƯU VỰC SÔNG CỦA VIỆT NAM Hoàng Đức Cường, Trần Thị Thảo và nnk Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Môi trường Biến đổi khí hậu đã trở thành vấn đề nóng bỏng, đang được cả thế giới đặc biệt quan tâm. Biến đổi khí hậu tác động lớn đến các ngành: nông nghiệp, tài nguyên nước, công nghiệp, dịch vụ,…Trong đó tài nguyên nước là một trong những lĩnh vực chịu ảnh hưởng mạnh mẽ nhất của biến đổi khí hậu, mặt khác nước là nguồn cung cấp quan trọng đối với nông nghiệp và các ngành khác. Vì vậy, trong các nghiên cứu về biến đổi khí hậu thì xây dựng các kịch bản biến đổi khí hậu giữ vai trò quan trọng hàng đầu. Các kịch bản này cho các lưu vực sông sẽ là đầu vào cho các nghiên cứu đánh giá tác động của biến đổi khí hậu đến tài nguyên nước. Các kịch bản cho biến đổi khí hậu đến các lưu vực sông của Việt Nam được trình bày trong báo cáo bao gồm: Các kịch bản Biến đổi khí hậu cho hệ thống lưu vực sông Hồng – Thái Bình, luuw vực sông Cả, lưu vưc sông Thu Bồn, lưu vực sông Ba, lưu vực sông Đồng Nai và lưu vực sông Mê Kông.	26
8	NGHIÊN CỨU LỢI ÍCH GIẢM NHẸ PHÁT THẢI KHÍ NHÀ KÍNH CỦA THỦY ĐIỆN VỪA VÀ NHỎ Ở LÀO CAI Trần Thục Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Môi trường Nghiên cứu này đã tính toán lợi ích giảm nhẹ của phát thải khí nhà kính của các nhà máy thủy điện vừa và nhỏ yhuoocj hệ thống thủy điện tỉnh Lào Cai so với sản xuất điện bằng các nguồn khác. Kết quả tính toán cho thấy nếu toàn bộ hệ thống thủy điện vừa và nhỏ ở Lào Cai được thực hiện thì tiềm năng giảm phát thỉa của chúng so với nhiệt điện than là 4,28 triệu tấn/năm. Nếu có xét đến dòng chảy môi trường hạ lưu thì khả năng giảm phát thải của các thủy điện ở Lào Cai là 3,12 triệu tấn/năm. Các dự án thủy điện vừa và nhỏ có lợi ích bổ sung khi tham gia vào dự án cơ chế phát triển sạch. Nghiên cứu này chỉ tính toán lợi ích trong giảm phát thải khí nhà kính của thủy điện vừa và nhỏ ở Lào Cai, các tác động của nhà máy thủy điện đến cảnh quan, cũng nư ảnh hưởng của chế độ vận hành hồ chứa đến hạ lưu chưa được xét đến.	31
9	KẾT HỢP PHẦN MỀM MIKE VÀ MÔ HÌNH KINH TẾ MÔI TRƯỜNG ĐÁNH GIÁ THIỆT HẠI DO DẦU TRÀN TRÊN VÙNG BIỂN VIỆT NAM Nguyễn Thị Thái Hòa – Viện Môi trường và Tài nguyên Bùi Tá Long – Đại học Quốc gia Tp. Hồ Chí Minh Vùng biển của Việt Nam là nơi tập trung các mỏ dầu khí đang hoạt động với cường độ cao. Hoạt động thăm dò, khai thác, và xuất nhập khẩu diễn ra nhộn nhịp trên nhiều vùng biển trải dài của đất nước, do đó nguy cơ xảy ra các sự cố tràn dầu là rất cao. Thực tế, từ nam 1997 đến nay nước ta có hơn 50 tai nạn tràn dầu, trun bình mỗi năm có hơn 3 tai nạn và phần lớn các vụ tai nạn chưa được bồi thường. Từ đó cho thấy nhu cầu cần thiết có công cụ mô phỏng ô nhiễm tin cậy để hỗ trợ công tác ứng cứu, đồng thời có thể đánh giá nhanh thiệt hại xảy ra, làm cơ sở để buộc bên gây sự cố có trách nhiệm bồi thường với những tổn thất do sự cố gây ra.	37
10	XÁC ĐỊNH VÀ ĐÁNH GIÁ NGUY CƠ Ô NHIỄM NƯỚC NGẦM DO CÁC LOẠI CHẤT THẢI KHÁC NHAU VÀ BƯỚC ĐẦU ĐỀ XUẤT KHẢ NĂNG TÁI SỬ DỤNG CỦA CHẤT THẢI Trần Hồng Thái, Nguyễn Thị Hồng Hạnh Viện Khoa học Khí tượng Thủy văn và Môi trường Bài báo trình bày kết quả tiến hành xác định và đánh giá nguy cơ ô nhiễm đối với đất và nước ngầm do các chất thải khác nhau. Nghiên cứu đã tiến hành theo phương pháp thí nghiệm cột của bản dự thảo Din19528 (2007) cho các mẫu (1) chất thải xây dựng, (2) tro thải các lò đốt sinh hoạt (3) khí thải nhà máy sản xuất thép, (4) đất nhiễm bẩn. Kết quả thí nghiệm cho thấy nồng độn các chất vô cơ trong nước rỉ rác phân tích giảm nhanh khi tỷ lệ pha lỏng /rắn đạt 2/1. Ngược lại nồng độ các hợp chất hữu cơ đa mạch vòng giảm rất chậm, gần như giữ nguyên trong thời gian thí nghiệm. Từ kết quả nghiên cứu cho thấy phương pháp thí nghiêm cột thích hợp cho nghiên cứu dự báo nguy cơ ô nhiễm nước ngầm và bước đầu đánh giá , đề xuất khả năng tái sử dụng của chất thải rắn	47
11	TÌM HIỂU VỀ HOẠT ĐỘNG KHÍ TƯỢNG THỦY VĂN DƯỚI CÁC TRIỀU ĐẠI PHONG KIẾN VIỆT NAM Trần Văn Sáp, Phạm Ngọc Hà	52
12	HỘI NGHỊ QUỐC TẾ LẦN THỨ 2 KHU VỰC CHÂU Á – THÁI BÌNH DƯƠNG VỀ CÔNG VIÊN ĐỊA CHẤT Phạm Ngọc Hà	57
13	ĐÀI KHÍ TƯỢNG THỦY VĂN KHU VỰC TRUNG TRUNG BỘ ĐÓN NHẬN HUÂN CHƯƠNG LAO ĐỘNG HẠNG NHÌ Trần Văn Sáp	59
14	TRAO GIẢI BÁO CHÍ VIẾT VỀ TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG NĂM 2010	61
15	TÓM TẮT TÌNH HÌNH KHÍ TƯỢNG, KHÍ TƯỢNG NÔNG NGHIỆP, THỦY VĂN THÁNG 2 – 2011 Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Trung ương, Trung tâm nghiên cứu Khí tượng Nông nghiệp	63
16	THÔNG BÁO KẾT QUẢ QUAN TRẮC MÔI TRƯỜNG KHÔNG KHÍ TẠI MỘT SỐ TỈNH, THÀNH PHỐ THÁNG 2 – 2011 Trung tâm Mạng lưới Khí tượng thủy văn và môi trường	70